Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-08-2021

Effectenorder

betekenis & definitie

v./m. (-s), order tot aan- of verkoop van effecten.

Naar tijdsduur onderscheidt men in Nederland een dagorder, geldend uitsluitend voor één beursdag, die bij niet-uitvoering vervalt, en een doorlopende order die geldig is tot zij wordt uitgevoerd of ingetrokken; sommigen achten de laatstbedoelde slechts geldig tot het eind van de maand waarin zij verstrekt zijn, dan wel tot het eind van de desbetreffende helft van de maand. Verder kan men onderscheiden gelimiteerde en niet-gelimiteerde orders of bestensorders. Bij de gelimiteerde order geeft de verkoper aan tegen welke koers (beperking, grens of limiet) hij minimaal wil verkopen, resp. geeft de koper aan tegen welke koers hij maximaal wil kopen. Soms zijn dit zgn. waarschuworders, d.w.z. ‘waarschuwen indien niet gaat’, waarna al dan niet tot wijziging van de limiet wordt overgegaan. Een bestensorder is een opdracht zo laag mogelijk te kopen, resp. zo hoog mogelijk te verkopen, die dus altijd moet worden uitgevoerd zodra er aanbod, resp. vraag bestaat. Aangezien de mogelijkheid aanwezig is, dat bij aankoop een zeer hoge koers betaald zou moeten worden, of bij verkoop een zeer lage koers wordt ontvangen, wordt bij de bestensorder veelal de aantekening zf (zonder forceren) gegeven, zodat de bestensorder dus in feite zelden een volkomen ongelimiteerde effectenorder is.

Gelimiteerde orders worden indien mogelijk, bestensorders. Orders moeten worden uitgevoerd tegen de officiële notering. Voor de actieve fondsen in doorlopende notering (vroeger zgn. tapefondsen met handel in zeven tijdvakken) waarin op één beursdag meer noteringen tot stand komen, werden voorheen de bestensorders afgerekend tegen de zgn. middenkoers (ca. 100 jaar bij beurstransacties alleen in Amsterdam toegepast), d.w.z. het (ongewogen) rekenkundig gemiddelde van eerste en laatste notering. Sedert de reorganisatie van de effectenbeurs van 1966/67 is afrekening tegen middenkoers niet meer toegestaan, maar zal uitvoering plaatsvinden, indien ontvangen vóór aanvang van de beurstijd, op basis van de eerste notering in de desbetreffende open hoek voorzover betreft fondsen, die in doorlopende notering worden verhandeld, resp. eerste beursperiode voor andere fondsen. Ruilorders zijn effectenorders om een bepaald fonds te ruilen voor een ander, b.v. zodanig dat er geen koersverschil tussen beide fondsen bestaat of het verschil een bepaalde grootte mag/moet hebben. Stop-loss orders zijn orders die beperking van het verlies beogen, door te verkopen zodra het desbetreffende fonds het aangegeven koerspeil of lager bereikt; het doel wordt echter niet altijd bereikt, b.v. als er een concentratie van verkooporders is. Ook stop-loss kooporders zijn mogelijk ter dekking in het geval van een baissepositie.

In België kunnen effectenorders schriftelijk, per telegram, mondeling of per telefoon worden gegeven mits ondertekening van een formulier aan de balie of schriftelijke bevestiging volgt. Zij kunnen voor de contante markt luiden au cours (openingsprijs), à cours limité (gelimiteerd) of au mieux (bestens), waarbij de wisselagent de opdracht naar goeddunken mag uitvoeren, voor de termijnmarkt au premier cours (openingskoers), au cours (koers van het ogenblik waarop de order wordt ontvangen) en d cours limité (gelimiteerd). Men onderscheidt doorlopende orders, geldig tot de cliënt ze annuleert en die, tenzij anders bepaald, worden aangezien als einde maandorders die op de contantmarkt geldig zijn tot de laatste vrijdag van de maand en op de termijnmarkt tot de eerste dag van de vereffening; dagorders (slechts een dag geldig), en orders voor de maandelijkse veiling (slechts geldig voor een enkele toewijzingszitting). Samengevoegde orders betreffen een of meer orders (koop en verkoop) die op dezelfde beursdag moeten worden uitgevoerd.

LITT. S.Brouwer, Beurs en effectenhandel (1966); de Smalen, Effectenbeurs, effectenbedrijf en effectenverkeer (1975).

< >