v. (-en), vermelding van prijs of koers van effecten in prijscourant of koerslijst.
Op de Amsterdamse effectenbeurs is een Commissie voor de Notering belast met het opmaken en vaststellen van een dagelijkse prijscourant, waarvan één bij toerbeurt commissaris voor de notering is. Deze is verantwoordelijk voor een ordelijk verloop van de handel, treedt op als ombudsman, politieagent, bemiddelaar, raadgever en uitvoerder van beslissingen van het bestuur der Vereniging. De in de Officiële Prijscourant vermelde koersen vormen de basis voor de afrekening van de affaires met de opdrachtgevers. De effectennotering geschiedt in percenten van de nominale waarde der stukken of in guldens (zgn. eensgevend in geld) en hebben alleen betrekking op contante affaires, welke moeten zijn afgesloten in de daartoe bestemde ‘hoek’. De koersen en omzetten van de gedane affaires worden in de guidebank (met glas afgesloten ruimte) verzameld en dienen als grondmateriaal voor de samenstelling van de prijscourant. Het personeel van de guidebank verzorgde tevens de tikkerdienst, het systeem waarbij de aangesloten banken en effectenkantoren van ogenblik tot ogenblik de tot stand gekomen koersen van courante fondsen konden aflezen van een papierlint (tape), dat door een elektrisch gedreven onder een glazen stolp geplaatst telegraaftoestel (tikker) werd geproduceerd; tevens werd van belangrijke financiële berichten, dividendaankondigingen enz. via de tikker kennis gegeven.
Hoewel dit bevredigend werkte, werd in 1956 een begin gemaakt met de invoering van een telexkoersendienst, die de tikker geleidelijk heeft vervangen; tegenwoordig wordt gebruik gemaakt van langs electronische weg bestuurde apparatuur. Er ontstond tevens mogelijkheid zich aan te sluiten op het internationaal systeem van koersberichtgeving (door Reuter ontwikkeld), nl. een opvraagdienst die via een videomasterapparatuur met toetsenbord diverse gegevens op een beeldscherm projecteert. Behalve via de radio bestaat sedert 1962 de mogelijkheid telefonisch van uur tot uur aangepaste koersbulletins te vernemen in binnenen buitenland. Banken en commissionairs geven periodiek koersoverzichten, veelal aangevuld met beschrijvingen over de economische situatie, of de gang van zaken bij een bepaalde onderneming in binnenof buitenland.
Wat betreft de notering in percenten heeft men gebroken met het vroegere systeem van de breuken; ook bij de obligaties, waarvan de koersen nog in percenten worden genoteerd, heeft een cijfer achter de komma de plaats van de breuk ingenomen in verband met de verwerking van de gegevens via computers (99j is b.v. geworden 99,40). De officiële notering betreft alleen de affaires binnen de gestelde beurstijd. Voor de actieve fondsen (obligaties, aandelen en certificaten daarvan, met doorlopende notering) worden in de Officiële Prijscourant de gedane koersen vermeld; voor de overige een openingskoers (eerste koers), waartegen de vóór de aanvang van de beurstijd ontvangen orders moeten worden uitgevoerd. Obligaties, pandbrieven, premie-obligaties e.d. die niet in doorlopende notering worden verhandeld, worden in de Prijscourant tevens opgenomen voor de koers welke in een eerste tijdvak tot stand is gekomen, de overige worden ook in het tweede tijdvak verhandeld. Aan de genoteerde koersen kunnen aanwijzingen zijn toegevoegd als ‘gedaan en bieden’ — gb — (er zijn transacties afgesloten tegen die koers, maar er bleef een onbevredigde vraag over), ‘gedaan en laten’ — gl — (er zijn transacties afgesloten, maar er bleef een onbevredigd aanbod), ‘bieden’ — b — (er kwam geen affaire tot stand, maar er bestond wel vraag tegen de genoteerde koers), en ‘laten’ — 1 — (geen affaire, maar wel tegen de genoteerde koers aangeboden). Aan het eind van de Officiële Prijscourant worden enkele niet-officiële nabeurs-, avonden voorbeurskoersen opgenomen.
Incourante fondsen worden niet in de Officiële Prijscourant genoteerd. De in de handel in deze stukken gespecialiseerde firma’s geven periodiek prijscouranten uit, waarin bieden laatkoersen van deze fondsen worden vermeld. [drs.J.G. Morreau] LITT. S.Brouwer, Beurs en effectenhandel (1966); de Smalen, Effectenbeurs, effectenbedrijf en effectenverkeer (1975).
Op de effectenbeurs van Brussel is de Beurscommissie belast met het dagelijks opmaken en de publikatie van de koerslijst. De koersvorming is aan bepaalde voorschriften onderworpen. Op de contantmarkt is het verboden een koers te noteren die ten opzichte van de voorgaande koers een stijging of een daling vertoont die groter is dan 2 % voor de obligaties, 5 % voor de op het parket verhandelde aandelen, 10 % voor de aandelen verhandeld op de corbeille. Aan de genoteerde koersen kunnen wijzigingen zijn toegevoegd. De aanduidingen tk (tekort aan kopers of verkopers beperkt — vendeurs réduits) en tv (tekort aan verkopers of kopers beperkt — acheteurs réduits) worden gebruikt wanneer, zelfs bij toepassing van het maximaal toegelaten koersverschil, geen evenwicht is tot stand gekomen bij de vermelde koers. De afkortingen gb (gewijzigde biedkoers — cours modifié argent) en gl (gewijzigde laatkoers cours modifié papier) wijzen op indicatieve koersen; ze duiden aan dat de onevenwichtigheid zo groot is dat een tkof tv-notering mogelijk is en er b .v. geen verhandelingen hebben plaatsgevonden.
De aanduiding ik (indicatieve koers) wordt gebruikt voor een effect dat pas op de beurs wordt geïntroduceerd of sinds enkele tijd niet meer werd genoteerd. Ze levert alleen een aanwijzing met betrekking tot de markttoestand. Op de termijnmarkt kent men als bijzondere aanwijzing alleen een sterretje naast de koers. Het betekent dat de tegen deze koers gelimiteerde orders slechts gedeeltelijk of in het geheel niet konden worden uitgevoerd. Vennootschapsobligaties en aandelen worden eensgevend in geld genoteerd; overheidsfondsen in percenten van de nominale waarde. [drs.A.X.M.J. Meuleman] LITT. E.Vanhamme, Financieleer, bank-, wisselen beursverrichtingen (1961); G.de Coune, Het ABC van de effectenbeurs (1966).
