[Fr., elk van de graden van een serie], o. (-s),
1. militaire eenheid met beperkte oorlogsof vredestaak;
2. trappenrooster;
3. onderdeel binnen een maatschappelijk systeem met een eigen deeltaak.
GENEESKUNDE
De term echelon wordt recent in Nederland toegepast op de organisatorische structuur en wijze van functioneren van de gezondheidszorg, althans voor zover het de curatieve zorg betreft. Het eerste echelon (ook wel eerste lijn genoemd) omvat de veelzijdige activiteiten van huisarts en wijkverpleegster, al of niet versterkt met het maatschappelijk werk (home team), al of niet in het kader van een formeel samenwerkingsverband (gezondheidscentrum) . In het tweede echelon worden veelal alle medisch-specialistische activiteiten, zowel klinisch als poliklinisch, ondergebracht. Het derde echelon omvat de langdurige verpleging en verzorging van chronisch zieken en gehandicapten. Sommigen splitsen het tweede echelon in een poliklinisch echelon voor ambulante patiënten en een klinisch echelon voor intramurale zorg, waardoor in totaal vier echelons ontstaan.
KRIJGSKUNDE
Bij de meeste aanvalsvormen wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende echelons, die opeenvolgend of (bij wijze van uitzondering) gelijktijdig met een zekere mate van zelfstandigheid gecoördineerd optreden. B.v. bij landingen en rivierovergangen hebben de eerste echelons tot taak bruggehoofden te vormen om de aankomst der volgende echelons te beveiligen. De samenstelling van de echelons wordt voornamelijk bepaald door de aard van de daaraan opgedragen taak en de gesteldheid van het gevechtsterrein.
In vredestijd spreekt men in de krijgsmacht o.a. van le, 2e, 3e, 4e en 5e echelonsonderhoudswerkzaamheden: met o.a. toenemende graad van vereiste vakkennis en werkplaatsuitrusting. OPTICA. Het echelon is een optisch rooster met weinig spleten, maar met een spectrum van hoge orde. Het oplossend vermogen van een rooster wordt bepaald door het produkt van het aantal spleten en de orde van het spectrum; in normale roosters is het aantal lijnen groot (enkele tienduizenden) maar de orde van het spectrum laag (< 15). Het echelon haalt een hoog oplossend vermogen door spectra van hoge orde te gebruiken; deze spectra liggen dicht naast elkaar, hierdoor is het echelon slechts geschikt voor het onderzoek van kleine-golflengtegebieden. Een echelon wordt gemaakt door een aantal glasplaten van zeer precies dezelfde dikte trapsgewijs op elkaar te leggen. Elke trap fungeert nu als spleet terwijl het wegverschil met de volgende spleet zeer groot is.
