v. (-en), toestand waarbij geen darminhoud meer kan passeren.
Darmafsluiting, ileus, kan optreden als gevolg van een verlamming (paralysis) van de darmwandspieren (dynamische ileus), of door een verstopping van de darm (mechanische ileus). Bij een darmafsluiting hopen de vloeibare en gasvormige produkten zich in de darm op. In het begin overweegt de ophoping van gas (dat ontstaat bij de rotting van de darminhoud), later die van vloeistof (speeksel, maagsap, gal, darmsappen). De buik zet hierdoor uit. Hoe langer de darmafsluiting duurt, hoe ernstiger het effect op de bloedsomloop is. Er wordt nl. veel vocht aan de bloedbaan onttrokken voor de vorming van gal en darmsappen, terwijl deze vloeistof ten gevolge van de slechte darmfunctie niet terugkomt in de bloedbaan.
Het bloed zal daarom na enige tijd een ernstig vochten elektrolytentekort vertonen. De druk in de darm loopt geleidelijk op doordat gas wordt gevormd, dat niet verder getransporteerd wordt. Op den duur leidt deze drukverhoging tot circulatiestoornissen in de uitgerekte darmwand, uiteindelijk resulterend in doorsijpelen van darminhoud naar de buikholte, of een plotselinge scheur (perforatie) van de darmwand.
Een spastische ileus veroorzaakt continue zeer pijnlijke krampen, door samentrekking van de darmwandspieren. In verhouding komt deze vorm van darmafsluiting weinig voor. De paralytische ileus veroorzaakt in de regel geen krampen (kolieken). De darm is slap verlamd, en er zijn geen darmbewegingen te horen. De buik zet door uitzetting van de darm snel op. Daardoor wordt ook het middenrif omhooggeduwd, hetgeen de ademhaling op den duur ernstig kan belemmeren.
Komt een mechanische ileus langzaam tot stand, b.v. bij kanker van de dikke darm, dan zijn de verschijnselen (kolieken, opgezette buik, wegblijven van ontlasting) veel minder heftig dan bij een plotselinge obstructie, b.v. een breukinklemming, die zeer heftige kolieken veroorzaakt, zolang de spierwand van de darm de passagebelemmering tracht te overwinnen door het uitoefenen van extra kracht.
De behandeling bestaat uit decompressie van de darm door middel van een ingebrachte slang, toediening van vocht en elektrolyten door middel van infusen, en door de oorzaak van de verlamming of van de obstructie weg te nemen.
