plantenfamilie, behorend tot de klasse Dicotyledones, met 150 geslachten, die te zamen ca. 2000 soorten omvatten, in overgrote meerderheid Amerikaans. Bladeren zelden aanwezig, in de regel vervangen door dorens of schubjes.
Stengel zuil- of bolvormig, al dan niet vertakt, soms bladachtig.Bloemen gewoonlijk opvallend, alleenstaand, zittend, met buisvormige bloembodem, veelbladige kelk en kroon, talrijke meeldraden, onderstandig vruchtbeginsel (eenhokkig), met wandstandige zaadlijsten (zaden talrijk). Stijl in de regel een lange, zeer dunne buis en met meer dan één stempel. Besvrucht.
Vlak boven de plek van bladinhechting dragen ‘areolen’ meestal bovenop een wratvormige aanzwelling (‘tepel’) haren, stekels (‘glochidiën’) en dorens. Meestal zijn de dorens recht, ook haakvormige komen voor. De bloem verschijnt uit een areool.
Vrucht soms eetbaar (Cereus, Opuntia).Cactaceae zijn tussen 53° NBr. en 50° ZBr. inheems. De meeste soorten komen echter voor in Texas, Californië en Mexico. In de Andes groeien zij tot op 2500 m zeehoogte. In woestijnen zijn Cactaceae bijzonder thuis. Het zijn droogteplanten (zie xerofyt), die in de vlezige stengel een watervoorraad opslaan. Er zijn er met een wijd spreidend, uiterst fijn vertakt wortelstelsel vlak onder het aardoppervlak en tegelijkertijd met wortels die vele meters diep doordringen, zodat zowel oppervlaktewater als grondwater kan worden benut. Sommige soorten hebben zaden die in 24 uur kiemen.
Cereus-zuilen zijn karakteristiek in de ‘tunales’ van Venezuela en in de ‘cardonales’ van Californië. Maar in vochtig oerwoud zijn eveneens Cactaceae aanwezig, op andere planten groeiend (epifitisch), b.v. Epiphyttum, Rhipsalis.
Economisch zijn Cactaceae van enige betekenis als sierplanten (‘succulenten’), als veevoer (sappige, bladvormige stengelleden van Opuntia), en als gevreesd onkruid (Zuid-Europa, Australië, Afrika). Vermeerdering door zaaien, stekken of enten. Er bestaan talloze kruisingen.
