Amerikaans filosoof en pedagoog, *4.9.1926 Wenen; van Oostenrijkse afkomst. Illich studeerde filosofie, theologie en geschiedenis te Rome en Salzburg.
Hij werd priester gewijd en ging in 1951 naar de VS, waar hij als zielzorger werkzaam was in een Iers-Portoricaanse wijk te New York. Van 1956-60 was hij vice-rector van de universiteit van Puerto Rico te San Juan. In 1961 vestigde hij zich in Mexico, waar hij te Guernavaca een centrum voor interculturele documentatie (CIDOC) oprichtte. Tot 1976 leidde Illich hier grote onderzoekprogramma’s, m.n. naar alternatieven voor schoolonderwijs. Zijn werk ziet hij als een voortdurende oproep tot culturele en institutionele revolutie. Hij werd over de hele wereld bekend door zijn boek Deschooling society (1971), een maatschappijkritische aanval op de techno- en bureaucratie van de industriële samenleving, vooral gezien als bedreiging voor de derde wereld.
Werken: Celebration of awareness (1969; met inleiding van E.Fromm; Ned. vert. Aalmoezen en folteringen, 1971), Deschooling society (1971; Ned. vert. Omscholing van de maatschappij, 1972; 11e dr. 1979), Tools for conviviality (1973; Ned. vert. Naar een nieuwe levensstijl, 1973), Energy and equity (1973; Ned. vert. Energieverbruik en maatschappelijke tegenstellingen, 1973), Medical Nemesis (1965; Ned. vert. Elet medisch bedrijf.
Een bedreiging voor de gezondheid? (1975), The right to usefull unemployment (1979; Ned. vert. Het recht op nuttige werkeloosheid, 1980).Litt. T.Kreykamp e.a., Waar blijf je met I.Illich? (1974).
