NBW

Redactie P.C. Molhuysen en PJ. Blok (1914)

Gepubliceerd op 11-05-2022

Adriaensz, barent

betekenis & definitie

ADRIAENSZ. (Barent), geb. te Amsterdam 1558, gest. in of na 1619, was een zoon van den boekhandelaar Ad riaen Barentsz.Hij trouwde in 1584 met Aechjen Hendricksdochter.Hij was boekbinder, en van 1587 af ook boekdrukker. Zijne oudste drukken zijn, naar het schijnt, een paar prognosticaties van Rodolphus Grapheus te Deventer, door zijn vader uitgegeven voor de jaren 1588 en 1589, verder drukte hij voor Caspar Coolhaes, voor Nicolaus Petri en Adriaen Veen.

Hij gaf echter ook belangrijke uitgaven met zijn eigen adres, in 1588 de predicatiën vanTaulerus in f°., in 1591 de Rijmkroniek van Melis Stoke. De naam van den schrijver der Rijmkroniek was toen nog niet bekend en wordt dan ook niet vermeld in deze eerste uitgaaf, die door Spieghel bezorgd en op diens verzoek door Douza van een historische inleiding voorzien is. Het boek is echter door den drukker zelf als ingeboren poorter aan de regeering van Amsterdam opgedragen. Eene latere overlevering wil weten, dat de oplaag in de drukkerij verbrand is, en dat het boek daardoor spoedig zeer zeldzaam geworden is; eenig gelijktijdig bericht over dezen brand is echter niet gevonden, en het boek is in vergelijking met andere hollandsche uitgaven van die jaren juist niet zeldzaam. Kleinere maar belangrijke uitgaven van hem zijn nog: Tafelen van intrest door Simon Stevin (1590) en Pmportonale ghesdveerde Tafflen van intrest vande Kusting-brieven.... van Marten Wentsel van Aken. Verder gaf hij 't eerst uit het Boek vande zeerechten (1594), dat later nog tal van drukken beleefde, en de Handtvesten van Amsterdam met een Register van alle regeeringspersonen (1597), waaraan zich nog eene reeks afzonderlijk gedrukte ordonnanties aansloten.

De Handtvesten heeft hij niet zelf gedrukt, maarte Utrecht laten drukken. Er zijn bovendien aanwijzingen, die het waarschijnlijk maken, dat

eenige veel gelezen, maar door de rechtzinnige Calvinisten voor kettersch verklaarde boeken door hem zonder

adres of met een onjuist adres en jaartal verspreid zijn; zeker is dit van den Taulerus, waarvan behalve de genoemde uitgaaf van 1588 een volkomen overeenkomstige druk bestaat met de aanduiding ‘Franckfort, bij Peter van Dueren 1565’. Hij en de zijnen zijn de katholieke Kerk trouw gebleven. Zijne nakomelingen voeren den familienaam van Hartoghvelt.

In 1602 begon zijn zoon Hendrick zijne werkzaamheid als drukkeren uitgever. Vader en zoon werkten verscheidene jaren gelijktijdig in hetzelfde huis ‘in de Warmoesstraat int gulden Schrijfboeck’, ze gebruikten ook het zelfde drukkersmerk: een koopmansboek met balans, met de spreuk: ‘Gelijckheyt bevredicht’. In 1612 toen de zoon trouwde, schijnt Barent zich uit de zaken teruggetrokken te hebben, in 1613 werden zijne boeken verkocht voor 3945 gulden. In 1615 assisteerde hij zijn zoon nog bij diens tweede huwelijk, en in 1619 lag hij, zooals we uit eene notariëele akte weten, zeer krank te bedde. Wellicht is hij spoedig daarna overleden.

Zie: C.P. Burger Jr., De amsterdamsche boekdrukkers en uitgevers in de 16e eeuwIII, 281-322; Elias, De vroedschap van Amst I, 511.

Burger

< >