Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Geervliet

betekenis & definitie

De Herv. kerk (Kerkplein 7), oorspronkelijk gewijd aan de O.L. Vrouwe, is een driebeukige kerk met een diep, driezijdig gesloten koor, zuidtransept en een toren van twee geledingen met houten lantaarn en ingesnoerde naaldspits.

Kort nadat Nicolaas van Putten in 1307 een kapittel had gesticht, bouwde men een nieuw koor tegen het bestaande 13de-eeuws schip. Van dit koor resteert nog een deel van de zuidwand. In de eerste helft van de 15de eeuw verrees de (onvoltooide) toren, voorzien van gotische spitsboognissen bij de tweede geleding. Na een blikseminslag kreeg de toren in 1731-'32 de huidige bekroning naar ontwerp van Govert van der Linde. Het huidige laat-gotische driebeukige schip met zuidtransept kwam rond 1515-'17 (d) tot stand. Koor en sacristie werden in 1536 (d) vernieuwd.

De kerk is gerestaureerd in 1936-'37, onder leiding van J.W. Janzen, en in 1980. Bij de torenrestauratie in 1961-'62 heeft men ook de aanbouwsels bij de torenvoet vernieuwd.

Het interieur wordt gedekt door een houten tongewelf met een in 1936-'37 vernieuwd gewelfbeschot. De bij die restauratie ontpleisterde zuilen hebben basementen en koolbladkapitelen van zandsteen en schachten van Ledesteen. In het koor staat het oorspronkelijk vrijstaande zwart marmeren gotische praalgraf voor Nicolaas van Putten († 1311) en zijn vrouw Aleijdis van Strijen († 1316), die beide als liggende figuren op de graftombe zijn uitgebeeld (gerestaureerd 1961). Tot de inventaris behoren verder een vroeg-renaissancistisch koorhek (circa 1540), drie maniëristische tekstborden (1599), een preekstoel (1641), een dooptuin met koperen doopbogen (1758) en een uit de Geertekerk te Utrecht afkomstig orgel van C.G.F. Witte (1874; hier geplaatst 1985). Op het kerkhof ligt onder meer de forse grafzerk voor J.D. Preuyt († 1887).

< >