Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Weert

betekenis & definitie

Woonhuizen. Verscholen achter jongere gevels bevinden zich in de binnenstad enkele in oorsprong 16de- en 17de-eeuwse woonhuizen.

De huizen Markt 3, Markt 9 en Markt 19 hebben vermoedelijk een dergelijke kern. De rechter zijgevel van Langstraat 6 heeft enkele 17de-eeuwse vakwerkresten.

Uit het begin van de 17de eeuw stamt de voorm. brouwerij en herberg De Engel (Korenmarkt 12). De maniëristische gevel wordt geleed door dorische pilasters, met daarop dorische pilasters op postament; de vensters zijn gemoderniseerd.

Het pand is in 1985 gerestaureerd. Het dwarse huis Biest 110, dat oorspronkelijk deel uitmaakte van een hoeve, bezit een vroeg-17de-eeuwse maniëristische in- en uitgezwenkte topgevel met pinakels.Eenvoudiger gezwenkte gevels uit de eerste helft van de 17de eeuw hebben Oelemarkt 11 en Oelemarkt 16. De gezwenkte achtergevel van Markt 15 is gedateerd ‘1699’. In oorsprong 18de-eeuws is het dubbele huis Oelemarkt 5-7. Het grote hoekhuis Langstraat 20 bezit een laat-18de-eeuwse ingang met snijraam in Lodewijk XVI-stijl. De kern van het huis is mogelijk ouder. Bij het gepleisterde hoekhuis Markt 2 is een geschilderde zonnewijzer met het jaartal ‘1781’ zichtbaar.

Het diepe eenlaagspand Biest 104 draagt de datering ‘1797’. Uit de eerste helft van de 19de eeuw stamt het huis Biest 106. Sobere neoclassicistische vormen en geblokte hoeklisenen vertoont het herenhuis Noordkade 11-12 (circa 1870). Rijke eclectische vensteromlijstingen hebben de gepleisterde huizen Markt 9 (1842) en Oelemarkt 9 (circa 1860). Nog uitbundiger zijn de vensteromlijstingen van Langstraat 19 (circa 1870) de zijgevel bevat een gevelsteen uit 1759-, Maasstraat 28 en Schoolstraat 18 (beide circa 1880). De voortzetting van deze traditie van rijke gecementeerde gevels is te zien aan Maasstraat 9 uit 1903.

Het in 1908 gebouwde herenhuis Huize Walburg (Emmasingel 32) valt op door het forse torenachtige gevelgedeelte en de in 1918 aangebouwde ronde toren. Sobere neorenaissance-elementen vertoont het huis Bassin 16 (circa 1905) en een trapgevel in neorenaissance-vormen bezit Den Trumpert (Roermondseweg 151; circa 1910). Uit die tijd kenmerkend materiaalgebruik hebben Emmasingel 85 (circa 1910), Biest 114 (1914). Het huis Biest 14a werd in 1902 gebouwd met een trapgevel en vensteromlijstingen in blauw geglazuurde baksteen. Duidelijke jugendstil-vormen en -materiaalgebruik heeft het door H. Smeets voor J.

Hendriks ontworpen herenhuis Karelke (Biest 10) uit 1909. Jugendstil-details zijn zichtbaar bij Beekstraat 45 (circa 1905), Biest 66-68 (circa 1910) en Noordkade 48 (circa 1913). Het herenhuis Emmasingel 55 (1913) vertoont rationalistische details. Expressionistisch van vorm maar voorzien van een sierspant is de villa Ons Zonnehuis (St.-Hiëronymusstraat 1), gebouwd in 1932-'33 naar ontwerp van W.J.A. Herbers voor textielfabrikant J. Beeren.

Zakelijk-expressionistisch zijn de villa's Biest 2 (1923; ontwerp C. Geenen), Biest 35 (1925) en Maaseikerweg 29 (1936; C.H. de Bever), en de dubbele herenhuizen Boerhavestraat 21-23 (1932; P. Stultiens) en Wilhelminasingel 263-265 (1932; P.H. Weegels). Een ontwerp in functionalistische stijl van J. Wielders heeft de uit 1938 daterende dokterswoning Emmasingel 93 met gepleisterde uitbouw.

In de periode 1926-'28 verrezen aan de westkant van de stad enkele straten met sobere volkswoningbouw voorzien van expressionistische details, zoals de Coenraad Abelsstraat en de Looimolenstraat. Na de Tweede Wereldoorlog ontstonden de wederopbouwwoningen Julianalaan 3-61 (1947), naar plannen van W.C. Rooijakkers, en de door F.P.J. Peutz ontworpen drielaagse flats St.-Jozefslaan 110-216 (1954).

Een op de traditionele architectuur met gezwenkte gevels geïnspireerd woonhuis in wederopbouwarchitectuur is Nieuwstraat 15 (circa 1950).

< >