Gepubliceerd op 02-01-2020

20ste-eeuwse woonhuizen in Meppel

betekenis & definitie

20ste-eeuwse woonhuizenKort na 1900 kwamen diverse grote villa's en herenhuizen tot stand in neorenaissance-stijl, chaletstijl of jugendstil, dan wel in mengvormen daarvan. Voorbeelden van dergelijke combinaties zijn Zuideinde 95, 97 en 98.

In chaletstijl uitgevoerd zijn de voorm. brugwachterswoning Steenwijkerstraatweg 1 (circa 1900), het gepleisterde herenhuis Stationsweg 25 (circa 1900) waaraan ook neogotische invloeden zichtbaar zijn - en Catharinastraat 1 (circa 1910). Een opvallend jugendstil-voorbeeld is de in gele baksteen opgetrokken villa Stationsweg 35 (circa 1905).

Ingetogener van vorm, maar wel met jugendstil-details uitgevoerd, zijn het in 1908 voor G. Dikkers naar een ontwerp van G.

Otten gebouwde herenhuis Zuideinde 46 en het hieraan sterk verwante dubbele herenhuis Zuideinde 60-62 uit 1906 met portiek en loggia. In opdracht van B. van den Bosch kwam in 1910 de villa Stationsweg 29 tot stand naar een ontwerp met jugendstil-elementen van G.

Otten. De luifel en de rechter erker dateren uit 1929.

Jugendstil-elementen vertoont verder de gepleisterde dubbele villa Stationsweg 40-42 (circa 1910). Vakwerk-elementen zijn toegepast bij Zuideinde 107 (1908) en de deels gepleisterde dubbele villa Stationsweg 38 (1909), een hoekpand met torenvormige hoekopbouw naar ontwerp van A.

Kool.

Een combinatie van jugendstil-vormen, rationalistische elementen en details in bricornasteen bezit de met souterrain uitgevoerde villa Stationsweg 36, gebouwd in 1910 voor J.P.P.

Houwink naar een ontwerp van H.W. Hulsbergen.

Voorbeelden van verzorgd uitgevoerde vroeg-20ste-eeuwse arbeiderswoningen zijn Weerdstraat 32-38 (circa 1905), met chaletstijl-elementen, en Woldstraat 71-73 met jugendstil-details en Weerdstraat 51-67. De rij, deels gepleisterde, twee-onder-een-kap-woningen Woldstraat 97-119 ook wel de Twaalf Apostelen genoemd dateert uit 1914.

Deze arbeiderswoningen hebben een portiek met korfboog en steekkappen met topgevels.Opmerkelijk is het uit circa 1915 daterende woonhuis K.E. Borgerlaan 2, waarbij het balkon boven de ingang rust op twee stoere zuiltjes met getrapte consoles. Een overgang naar de nieuw historiserende stijl wordt gevormd door de villa Hesselingen 15 (circa 1915). Tot de sobere variant hiervan behoren de dubbele herenhuizen Parklaan 1-3 (1914), met erkers en steekkappen met topgevels, en de villa Het Oversticht (Werkhorst 16-18; circa 1915) met een loggia op de verdieping. In de stijl van K.P.C. de Bazel uitgevoerd is de villa Wilhelminapark 3 (circa 1920). De in 1916 in opdracht van de Meppeler Bouwvereniging door H.W.

Hulsbergen ontworpen Indische Buurt (noordzijde) heeft een tuinwijkachtig karakter. Aardige voorbeelden zijn de woningen Jufferenpad 2-60, Bankastraat 1-35/2-46 en Riouwstraat 1-33/2-34.

Expressionistische details hebben de rond 1925 in de Indische buurt (zuidzijde) gebouwde woningen Soembastraat 4-62/11-53 en de woningen aan de Timorstraat. Uit dezelfde tijd zijn de elders in Meppel met expressionistische details opgetrokken arbeiderswoningen Barend Schuurmanstraat 1-42. Met opvallend plastische expressionistische vormen uitgevoerd zijn de villa Pompeblêd (Wilhelminapark 48; circa 1920), Wilhelminapark 44 (1923) en Marten Ottenlaan 5 (1924), evenals de kleine villa's Marten Ottenlaan 15 en 17 (circa 1925). Een pannendak en expressionistische vormen hebben Wilhelminapark 10-14 (1923). Eenvoudiger expressionistische voorbeelden uit circa 1930 zijn: Mr. Harm Smeengekade 14, De Werkhorst (Werkhorst 5), Werkhorst 23 en Kastanjelaan 10-12.

Een zakelijk-expressionistische vormgeving bezit het in 1926 naar ontwerp van G. Otten opgetrokken dubbele woonhuis Parkzicht (Parklaan 7/Wilhelminapark 8) met plat dak. Kubusvormige villa's met tentdak zijn Wilhelminapark 36-40 (1921) en Wilhelminapark 32 (circa 1925). Eenvoudige zakelijk-expressionistische vormen hebben Wilhelminapark 4 en 24-26 en Werkhorst 2-14, alle uit circa 1930. Rond 1935 opgetrokken zijn de twee-onder-een-kap-woningen aan het Prinses Beatrixplantsoen (bijvoorbeeld nrs. 13-17) en de Prinses Margrietlaan (bijvoorbeeld nrs. 8-20), en verder Leonard Springerlaan 17-20 en de kleinere woonhuizen Steenwijkerstraatweg 22-38. Het rijtje eenlaags bejaardenwoningen Leonard Springerlaan 22-29 kwam in 1934 tot stand in traditionalistische vormen naar een ontwerp van J.

Otten en Bosman en in opdracht van de Rem. Ger. Gemeente.

< >