meestal van gemeentewege (aan verenigingen of particulieren) verhuurd stukje bouwgrond, in percelen aan de rand van de stad gelegen.
Volkstuinen vormen een recreatiecomplex, dat in de stad soms het nadeel heeft een afgesloten gebied te vormen waarvan slechts enkelen profijt trekken. Volkstuinen zijn echter een belangrijke recreatiemogelijkheid voor een deel van de bevolking. De kwaliteit van de bodem waarop de volkstuintjes liggen varieert sterk. Vele stukjes bouwgrond liggen langs spoordijken; sommige liggen langs sloten waarop fabrieken hun afvalwater lozen. Andere zijn opgehoogd met → havenslib. De locatie kan bepaalde risiso’s met zich meebrengen.
Zo heeft een beeldbuizenfabriek in Stadskanaal jarenlang zware metalen geloosd op een sloot die langs volkstuinen ligt. Het eten van de op deze besmette moestuinen geteelde groenten werd ontraden. Bepaalde land- en tuinbouwgewassen zijn in staat relatief grote hoeveelheden metalen in zich op te hopen. Het besmettingsgevaar is vooral aanwezig bij volkstuinen die op havenslib liggen.