Gepubliceerd op 03-03-2017

Gamelan

betekenis & definitie

Traditioneel Indonesisch orkest dat vooral uit percussie-instrumenten bestaat. Meest kenmerkend zijn de gongs, maar verder kan de bezetting van een gamelanorkest bestaan uit xylofoons, cimbalen en ook strijkinstrumenten en fluiten.

Vooral de gongs, gemaakt van brons, geven het karakteristieke geluid aan gamelanmuziek. Ze zijn gestemd in toonschalen die sterk afwijken van de in het Westen gebruikte toon­ schalen. Voor de Javaanse contractarbeiders, waarvan de eerste groep in 1890 in Suriname arriveerde, was gamelanmuziek het geluid van hun moederland. Zij bleven het spelen, maar de door hen beoefende stijl is in de loop der jaren af gaan wijken van de muziek zoals die nog op Java ten gehore wordt gebracht.

Vanaf het begin was er in Suriname een tekort aan gamelan instrumenten, hetgeen de Javanen min of meer dwong creatieve oplossingen te bedenken. Zo werden gongs gemaakt van ijzer i.p.v. brons, ijzer dat o.a. afkomstig was van metalen dwarsliggers onder de rails. Ook werd de bezetting van de orkesten door een tekort aan vaardige muzikanten noodgedwongen kleiner, zo'n vijf personen i.p.v. een veelvoud daarvan. Gamelan is essentieel bij de begeleiding van toneelvoorstellingen, zoals de wayang kulit, het poppen schimmenspel.

< >