Niet-betrokkenheid of niet-herkenbaarheid van personen of groepen bij respectievelijk in anderen, instellingen, arbeid, organisaties, sociale rollen enzovoort. Meestal het effect van sociale verschijnselen in een samenleving. Bijvoorbeeld de versplintering van de ‘hele’ persoon over talloze rollen: men herkent zich niet meer in de rollen die men moet spelen. Of de explosie van nieuwe rollen in de moderne samenleving, waardoor de persoon verloren gaat in een stelsel van formalisering, objectivering, anonimisering. Of de wijze waarop de taken in de organisatie zijn ingericht. Er is sprake van incongruentie (= ongelijkheid, niet samenlopen) tussen de subjectief sociale ervaring of verwachting, de sociale wereld van betrokkene en het systeem waarmee hij te maken heeft.
Vervreemding leidt tot gevoelens van machteloosheid, berusting, gevoelens van deprivatie (dat wil zeggen gevoelens van tekortkoming, gevoelens van zinloosheid), afnemend vertrouwen, vermindering van legitimatie, gevoelens van normloosheid, van isolement en van zelfvervreemding.
