Woordenboek Nederlands -Latijn

Dr. J.F.L. Montijn (1949)

Gepubliceerd op 14-02-2022

Nĭtĭdus

betekenis & definitie

blinkend, blank, glinsterend, helder. | overdr., schoon, schitterend, prijkend, en wel: (van dieren) vet, glad; (van mensen) doorvoed, welgedaan, ook = mooi, net, sierlijk; (van akkers en planten) bloeiend, weelderig; (van rede en redenaar) mooi, zuiver, keurig.

nitor

I. nītor, nīsus en nixus sum (3);
1. in ’t alg.
a. eig., (tegen of op iets) steunen, - leunen, - rusten, aequaliter, Cic., c. abl., Cic., m. in c. acc. Verg.
b. overdr., (op iets) steunen, berusten, c. abl., Cic., m. in c. abl., Cic. | in ’t bijz., (op iets) steunen = zich verlaten, bouwen, consilio alcs, Cic.
2. praegn.
a. eig., zich schrap zetten, staan, absol., Cic., humi, Verg. | drukken (bij ontlasting): in barensnood zijn, baren; in ’t alg. = drukken en persen, zich inspannen, corporibus, Sall. | (van de grond) zich trachten op te richten, opspringen. | zijn plaats behouden, stand houden, virtute et patientia, Caes., (van vogels) zich zwevende houden, zweven, paribus alis, Verg. | vooruitdringen, stijgen, klimmen, trachten te bereiken, omhoogstreven, porro, Hor., corporibus et umbonibus, met enz., Tac., gradibus, omhoogklimmen op enz., Verg., motis in aëra pennis, stijgen = vliegen, Ov., in adversum, van het westen naar het oosten (van Phoebus), Ov.
b. overdr., ijverig streven, - moeite doen, alle krachten inspannen, en wel: (in goede zin) magnā vi, Caes., pro libertate, Sall., pro alqo, zijn best doen, Liv., de alqa re, Cic., c. inf., Caes., Sall.; (in vijandige zin) nihil contra alqm, ondernemen, Sall., contra verum, tegenwerken, Sall. | (naar iets) ijverig streven, moeite doen, ad gloriam, Cic., in vetitum, Ov., m. ut of ne c. coni., Nep., Sall. | m. acc. c. inf., trachten te bewijzen, dat enz., Cic.

II. nĭtŏr, ōris, m. het schitteren, blinken, glans. | overdr., doorvoedheid, welgedaanheid; mooiheid, liefheid, sierlijkheid, bekoorlijkheid; aanzien, generis, Ov.; keurigheid (van beschrijving).

< >