i, m. (plur. loei, afzonderlijke plaatsen, loca, plaatsen in samenhang, streek)
I. eig., oord, plaats, ruimte
a. in ’t alg., locum facere, plaats maken, Ov., loco movere, verdrijven, Ter., Cic. | fig., locum dare consilio, suspicioni, plaats geven, Cic., locum habere, plaats vinden, Cic., nullum misericordiae locum habuerunt, zij hadden geen medelijden met hen, Liv., maledicto nihil loci est, vindt niet plaats, Cic., locum non relinquere precibus, niet inwilligen, Cic.; dikwijls als gen. part., b.v. eo loci, Cic., ubicumque locorum, Hor.; plaats (in de rangorde), secundo loco, in de tweede plaats, Cic., priore loco (het eerst) dicere, Cic.; loco, m. volg. gen., in plaats van, voor, als, filii loco esse, Cic., habere eo loco, zo achten, Cic., nullo loco numerare, voor niets achten, Cic.; rang, aanzien, tenere oratorum locum, Cic.; post, rang (in de staat), alqm loco movere, afzetten, Caes.; stand, afkomst, isto loco femina, Cic., summo loco nota, van hoge geboorte, Liv., tenui loco orti, Liv., obscuro loco nati, Cic.
b. in ’t bijz., stelling, positie, terrein (in de strijd), locum tenere, relinquere, Caes., loco of ex loco cedere, Caes., Liv., fig., loco movere, uit zijn stelling (in de staat) verdrijven, Cic., virtutis locum deseruit, Hor. | loci of loca, teeldelen, moederlijf, Cic. | plaats, passage, stelling, hoofdstuk, gedachte (van een boek, een wetenschap). | plur. loci, bewijsplaatsen, Cic., loci communes, gemeenplaatsen, Cic. | goed, stuk grond, akker. | woning, logies, huis, loca et lautia, Liv., loca tacentia, de onderwereld, Verg.; plaats = stad, opportunitas loci, Cic.; streek, ea loca incolere, Caes.
II. overdr., tijd, inde loci, hierop, Lucr., interea loci, Ter., postea loci, Sall., ad id locorum, tot op die tijd, Liv., ad locum, terstond, Liv. | vand. emphat. = de rechte tijd, in loco, Ter., Cic., of loco, Cic., te rechter tijd, en overdr. = behoorlijk; gelegenheid, aanleiding, gaudendi, Cio., locum dare nocendi, zich blootgeven, Nep., locum aperire suspicioni, zich blootstellen aan enz., Cic., locum aperire hosti ad occasionem, gelegenheid geven om zijn slag te slaan, Liv.; toestand, omstandigheden, staat, meliore loco erant res nostrae, Cic., res eraf eo loci, Cic., si (homo) eo loco esset, Cic.; punt, alter erat locus cautionis, ne etc., Cic., cui loco consulite, Cic.
