Jannes H Mulder

Schrijver op Ensie

Gepubliceerd op 03-08-2024

Soft power

betekenis & definitie

Soft power is macht uitoefenen door middel van geraffineerd diplomatiek optreden, zoals sancties, embargo's en boycots. Het betreft het gebruik van niet-fysiek geweld om politieke doelen te bereiken.

Traditionele oorlogen vallen onder hard power, waarbij het geweld fysiek, evident en direct is. Na 1945 ontwikkelde soft power zich tot een hogere vorm van oorlogskunde, met als doel de tegenstander door middel van economische sancties, wapenembargo's en culturele boycots op de knieën te krijgen.

Ook in vredestijd kunnen mensen met soft power in aanraking komen. Het panopticum in koepelgevangenissen is een klassiek voorbeeld, waarbij één alziend oog vanuit een centraal punt de gevangenen in de gaten houdt. Surveillancecamera’s op straat hebben een vergelijkbaar effect: ongeacht of ze zijn ingeschakeld, oefenen de camera’s een disciplinerende macht uit met de boodschap 'Kijk uit, wij zien u'. Andere vormen van soft power zijn betonblokken, bloembakken en vernauwde doorgangen met tourniquets, die geplaatst zijn om aanslagen te voorkomen.

De glijdende schaal van machtsuitoefening begint bij hard power (fysiek geweld) en gaat over in soft power (zacht geweld). Vervolgens gaat dit over in smart power (slim geweld). In hoog tempo ontwikkelt zich digitaal geweld, zoals noopolitiek met digitale desinformatie om groepsdenken te beïnvloeden tijdens verkiezingen en cyberoorlogvoering. Dit betekent dat soft power veel minder zacht is dan velen denken.