Jannes H Mulder

Schrijver op Ensie

Gepubliceerd op 29-03-2025

Precarisering

betekenis & definitie

Precarisering is de vrees voor toenemende onzekerheid over baan en bestaan onder mensen uit een fragiele middenklasse. Precarisering is steeds minder baas over eigen toekomst zijn.

Onderbetaald werk, achterhaalde kennis, overbodige vaardigheden leiden tot bestaansonzekerheid. Verkeerde keuzen in het verleden (migratie, hoge studieschulden) plus een ongewisse toekomst (discriminatie, ziekten, globalisering, robotisering, artificiële intelligentie, klimaatverandering etc.) maken het leven onbestemd en tot een stressvolle opgave.

Precariteit duidt op kwetsbaarheid, twijfel en onoverzichtelijkheid. In risicomaatschappijen merken jongeren – in het Mondiale Noorden én het Mondiale Zuiden - hoe lastig het leven op de rit te krijgen is (nul-uren-contracten, platform-arbeid, voorlopig verblijfsvergunning). Zitten klem tussen afhankelijkheid en onafhankelijkheid. Vrouwen moeten kiezen tussen baan en moederschap. Ook ouderen ervaren door afbrokkelende voorzieningen minder sociale veiligheid dan voorheen. Vragen zich af hoe hun nageslacht het zal vergaan. Al naar gelang de definiëring gaat precarisering een kwart van de Europese bevolking aan

Precariaat komt van Precair + Proletariaat. Precariaat is de verzamelnaam voor een burgerij in onzekerheid. De oorzaak hiervan is multifactorieel. Behalve twijfels over werk en inkomen zijn immateriële zaken als kleur, gender en etniciteit van belang (weinig erkenning, respect of solidariteit). In tegenstelling tot het proletariaat van Marx is het precariaat heterogeen en kent geen overkoepelende cohesie. Een gemeenschappelijk bewustzijn en allianties tussen de ‘precaire’ deelgroepen bestaan nauwelijks. Van ‘Precariërs aller landen, verenigt u!’ en van demonstraties op EuroMayDay is nauwelijks sprake.

De praktijk van overeenkomstig onbehagen van studenten, migranten, inheemsen, klimaatontkenners, complotdenkers, vredesactivisten en zo meer varieert per land en per continent. Precarisering drukt zich uit in protest. De uiteenlopende burgerbewegingen gaan het gevecht om de hegemonie (agonisme) aan. Is zelden een gewelddadige strijd op leven en dood. Hun politiek activisme heeft meer met culturele identiteit en met intersectionaliteit te maken dan met pure armoede. Praktijkvoorbeelden zijn Occupy, Arabische Lente, Black Life Matters, Indignados, Gele Hesjes en onze Farmer Defence Force.