Mannelijkheid zijn kwaliteiten die als karakteristiek voor mannen en jongens worden beschouwd.
Deze kwaliteiten zijn zowel biologisch (baardgroei, lage stem etc.) als cultuurafhankelijk. Authentieke mannelijkheid bestaat niet; mannelijkheid is een aangeboren én aangeleerd construct. Denk aan de wereldwijde verschillen in baardstijlen en aan alle fascinerende gendergebaren
Mannelijkheid in Westerse landen staat onder druk. Jongeren op sociale media delen onzekerheden over bijvoorbeeld genderidentiteiten. De veranderende betekenis van kracht, gezag en leiderschap, kostwinnerschap, ongewenste intimiteiten etc. krijgen extra aandacht. Kortom, de zogenoemde precarisering van baan en bestaan van jonge mannen neemt gestaag toe.
De wij-factor, de agency onder jongens alsook onder meiden, fragmenteert. Mannelijkheid verpolitiekt in uiteenlopende opvattingen over wat hoort. Links neigt in vergelijking met rechts het aangeleerde en de maakbare kant (‘Nurture’) gewicht te geven, en steunt gemiddeld vaker feministen en transseksuelen. Rechts focust op het aangeborene (‘Nature’), legt nadruk op het robuuste van mannelijke identitaire eigenschappen, en is meer voor masculien gedrag en cis-mannen (als man geboren en zich een man voelen). Deze politisering drukt zich uit in een cultuurstrijd over ‘toxische’ mannelijkheid en op internet waar ‘incels’ (onvrijwillig celibataire mannen) elkaar in de manosfeer ondersteunen. Met femicide of vrouwenmoord als mogelijk gevolg.
Feminisering en vrouwenemancipatie veranderen kwaliteiten die als karakteristiek voor vrouwen en meiden worden beschouwd (vrouwelijkheid). In reactie daarop erodeert mannelijkheid op verschillende terreinen en op vele plaatsen in de wereld. Mannelijkheid wordt fragiel. In balans met voortgaande vrouwenemancipatie is een zelfstandig ontwikkelde emancipatie van jongens en jonge mannen denkbaar. Bijvoorbeeld op het terrein van onderwijs (mannelijke docenten), beroepskeuzen (minder exact), ouderschap (delen), gelijke beloning etc. Stapsgewijs naar meer inclusieve en respectvolle sociaal-culturele relaties.
