omvat loodsdienst, kustverlichting, kustwacht, betonning en bebakening. Deze dienst zorgt v/h aan boord brengen en afhalen v/d → loods, zoowel binnen- als buitengaats; een schip, dat een loods verlangt, hijscht de loodsvlag (wit met een blauw blok).
Voor de diensten v/e loods is loodsgeld verschuldigd ; in vele havens zelfs dan, als de kapitein geen loods aan boord heeft genomen.