Tocht per schaats, fiets, motor, auto, boot of anderszins langs de Friese elf steden. De oudste en bekendste is die per schaats.
De eerste officiële elfstedentocht werd gehouden op initiatief van Pim Mulier in 1909.In 1954 werd winnaar Jeen van den Berg (7 u. 35 min., recordtijd), in 1956 kwamen Anton Verhoeven, Jeen Nauta, Aad de Koning, Jan van den Hoorn en Maus Wijnhout tegelijk als eersten aan. Er was geen officiële winnaar omdat de eerste 5 hadden afgesproken gelijk te eindigen; Jeen van den Berg kwam na hen over de eindstreep. In 1963 werd onder barre omstandigheden Reinier Paping winnaar. In 1961 werd de elfstedentocht op het allerlaatste moment wegens invallende dooi afgelast.
Meermalen is beweerd, dat de elfstedentocht van 1963 voorgoed de laatste zou zijn. De snelle industrialisatie en de daarmee samenhangende lozing van warm (koel)water in vele wateren, zou het voldoende dichtvriezen van de gebruikte wateren onmogelijk maken. Deze stelling wordt niet onderschreven door de organiserende vereniging De Friese Elf Steden.
Lit.: zie F. L. Schoustra. Jan. 1975 ging een film over de elfstedentocht in première.
