(AFUK) Algemene Friese onderwijs commissie. In 1925 .ingesteld door enkele Fr.
Selskippen, van 1928-1972 onder toezicht van de Provinciale Underwiisrie. Daarna is de AFUK een zelfstandige stichting geworden, gesubsidieerd door provincie en rijk (afd.
Volksontwikkeling van CRM). Doel: De bevordering van Fr. onderwijs, zowel in als buiten schoolverband.Voor 1937 organiseerde de AFUK vooral cursussen voor lagere scholen. Daarna is de nadruk komen te liggen op de zg. Folk- en Gealeargongen, het vormingswerk voor volwassenen. In 1970 nam de AFUK van Tabe Beintema het Ynstitût Fryslân over, dat schriftelijke cursussen en de examens voor de Fryslân-diploma’s organiseerde. Sedertdien is de samenwerking met het Buro foar Taelbifoardering toegenomen en uitgebouwd. Bij het vervaardigen en verspreiden van leermiddelen en bij het geven van voorlichting over Fr. cursussen en lessen, handelde het Buro foar Taelbifoardering steeds meer uit naam van de AFUK.
In feite fungeerde de directeur van het Buro foar Taelbifoardering, drs. R. Straatsma, tegelijkertijd als directeur van de AFUK (s. voorjaar 1975 ook officieel, de bestemming van het Buro is onduidelijk).
De activiteiten van de AFUK op het gebied van uitgave van leermiddelen werden in 1973 ondergebracht in een zelfstandige stichting AFUK-Learmiddelfûns, dat onder garantie van de provincie bankleningen kan aangaan voor financiering van leermiddelen.
Het cursuswerk van de AFUK heeft een grote vlucht genomen, met name wat betreft de cursussen Fries voor Niet-Friestaligen, waarmee in 1971, met het oog op de toenemende migratie, is begonnen. Een, zij het minder opzienbarende, stijging vertoonde ook de deelname aan de cursussen Fryslân diploma A en B. Een aparte opleiding is die voor de Fryske Akte, een AFUK-akte die wat niveau betreft te vergelijken is met de LO-akte Fries. Zonder onderwijsbevoegdheid geeft de Fryske Akte geen bevoegdheid tot het geven van Fr. les in schoolverband. Wel kan men met de Fryske Akte AFUK-cursussen geven.
De groeiende belangstelling voor de diverse opleidingen en cursussen van de AFUK in de jaren ’70, wordt geïllustreerd door bijgaande tabel. Tabel: deelname aan examens (tussen haakjes het aantal afgewezenen)
ALGEMIENE—ALMANAK
1971 1972 1973 1974
Fryslân-diploma voor niet-Friestaligen 10 ( 1) 20 (2) 61 ( 4) 99 ( 7)
Fryslân-diploma A 51 (10)54 (8) 84 (16) 143 (34)
Fryslân-diploma B 5(0) 3 (0) 13 ( 2) 29 ( 3)
Het blad „De Pompeblêdden” wordt mede door de AFUK uitgegeven.
