ook Abeillard, Abailard, geb. 1079 te Pallet (Paletz) bij Nantes, in de lange rij der scholastici een der stoutste denkers. Leerling van Willem van Champeauxte Parijs, droeg hij later, als onderwijzer aldaar, wezentlijk bij tot de oprigting der parijsche universiteit.
De vrijzinnigheid zijner leerstellingen berokkende hem menigvuldige twistgedingen en herhaalde wisseling van woonplaats (nabij Nogent aan de Seine, waar hij de abdij Paraclet stichtte; vervolgens nabij Ruys in Bretagne, waar hij abt werd van het St. Gildas-klooster). Op twee synoden (1121 te Soissons, 1140 te Sens) wegens kettersche (rationalistische) begrippen tot klooster-opsluiting veroordeeld, verschafte abt Peter van Clugny hem eene vrijplaats in het klooster St. Marcell bij Chalons aan de Saone ; hier stierf hij 21 April ll42. Meer dan door zijne scherpzinnige en geleerde werken, is hij in alle kringen vermaard geworden door zijne, in geschriften van vroegeren en lateren tijd door menige pen geschilderde, liefdebetrekking tot zijne leerling Heloise,de schoone en verstandelijk zoo rijk begaafde nicht van den kanunnik Fulbert te Parijs, welke kanunnik hem, uit wraaklust, door lage huurlingen gewelddadig liet ontmannen. De non Heloise liet A. in het door hem aan haar vermaakte gesticht Paraclet begraven, om eenmaal aan zijne zijde te rusten. Beider assche werd 1828 in eene graftombe op het kerkhof Père Lachaise te Parijs bijgezet.
