Paulus (paus)

betekenis & definitie

naam van vijf pausen, nl.:

I, werd 757 de opvolger van zijnen broeder Stephanus II, bestuurde de Kerk tot 767, en werd later in de rij der heiligen opgenomen; kerkei. gedenkdag 28 Juni.

II, vóór zijne verheffing Pietro Barbo, werd paus 1464, deed George Podiebrad, den koning van Bohemen, in den ban, en schonk diens rijk aan Matthias Corvinus. Tevergeefs predikte P. II eenen kruistocht tegen de Turken, en stierf in 1471.

III, voor zijne verheffing Alex. Farnese, werd paus 1534, deed Hendrik VIII van Engeland in den ban; sloot met Karel V en Venetië een verbond tegen de Turken (1538); trad als bemiddelaar op tusschen keizer Karel en Frans I, die door zijne tusschenkomst gebracht werden tot het sluiten van het tractaal van Nizza (1538). In 1540 bevestigde hij de orde der Jezuïeten, riep 1542 het concilie van Trente bijeen, en droeg 1546 de voltooiing van de St.-Pieterskerk op aan Michel Angelo. Hij stierf 1549. Men heeft van P. III o. a. brieven aan Erasinus. P. III was vroeger getrouwd geweest, en had een zoon, die door hem verheven werd tot hertog van Parma.

IV, vóór zijne verheffing Johannes Petrus Carafta, werd 1555 paus, protesteerde tegen den Augsburger religie-vrede, en tegen de overdracht van de keizerskroon op Ferdinand I.Met Cajetanus stichtte hij de orde der Theatijnen; ook wordt P. IV genoemd ais insteüer van de »Congregatie van den Index”. Zijne strengheid over allen, over wie hij gezag wilde uitoefenen, en vooral de buitensporigheden van zijne neven (zie CARAFA) maakten het volk zoo verbitterd op hem, dat men na zijnen dood zijn standbeeld in den Tiber wierp.

V, vóór zijne verheffing Camillo Borghese, werd paus 1605, had geschillen met Venetië (1605 —7), waarin Hendrik IV als bemiddelaar optrad, en waarin P. V. eindelijk moest loegeven; hij maakte een einde aan de twisten tusschen de Dominicanen en de Jezuïeten, en stierf 1621.