Nieuwe Groninger Encyclopedie

P. Brood, A.H. Huussen en J. van der Kooi (1999)

Gepubliceerd op 20-09-2021

Vlagtwedde

betekenis & definitie

1. Gemeente in Zuidoost-Groningen, beslaat het grootste deel van het gebied Westerwolde; opp. 168,85 km2 met 16.083 inwoners (1998).

Tot 1990 (gemeentelijke indeling) de grootste Groninger gemeente; thans na Eemsmond tweede. Omvat de dorpen Ter Apel.Ter Apelkanaal, Bourtange, Harpel, Jispingboermussel, Sellingen (hoofdplaats), Sellingerbeetse, Vlagtwedde en Weite en de buurtschappen Abeltjeshuis, Achtermaten, Agodorp, Barlage, Barnflair, Ter Borg, Borgertange, Borgerveld, De Bruil, Burgemeester Beinsdorp, Over de Dijk, Ellersinghuizen, Ter Haar, Hanetange, Hasseberg, Hebrecht, Jipsingboertange, Jipsinghuizen, Lammerweg, Laude, Lauderbeetse, Laudermarke, Lauderzwarteveen, Leemdobben, De Maten, Munnikemoer, Overdiep, Pallert, Plaggenborg, Poldert, Renneborg, Rhederveld (deels), Rijsdam, Roelage, ’t Schot, Sellingerzwarteveen, Slegge, Stakenborg, Stobben, Veele, Veerste, Veldhuis, Vlagtwedderbarlage, Vlagtwedder-Veldhuis, Ter Walslage, Weende, Weenderveld, Wessingtange, Ter Wisch, Wollingboermarke, Wollinghuizen, Zandberg (deels) en Zuidveld. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 1998 was de uitslag: PVDA 30,2%, CDA 25,4%, VVD 16,4%, P.Gem.Bel. 10,3%, Groenlinks 6,5%, RPF 5,5%, AOV/U55+ 3,2% en D66 2,5%. De zeventien raadszetels werden als volgt verdeeld: PVDA vijf, CDA vijf, VVD drie, P.Gem.Bel. twee, Groenlinks één en RPF één. Het gemeentebestuur zetelt te Sellingen.

Globaal ingesloten door het Mussel-Aakanaal, Musselkanaal en Ter Apelkanaal aan de westzijde en de Duitse grens aan de oostkant is de gemeente vooral het gebied van de Ruiten-Aa en het Ruiten-Aakanaal ten O. daarvan. Op de zandruggen aan weerszijden van het dal van de Ruiten-Aa ontstonden veel dorpen en gehuchten langs slingerende wegen; de enige verkeersweg van betekenis loopt hierlangs, van Ter Apel via Sellingen en Vlagtwedde naar Blijham en Winschoten.

Veel natuurschoon met het Metbroekbosch bij Vlagtwedde, het Weenderbos of Lieftinghsbroek bij Weende, bossen en moerassen bij Jipsinghuizen en Rijsdam en rond Jipsingboertange, idem met plassen te Sellingerbeetse en ten W. van Sellingen (met recreatieoord De Barkhoorn), voorts het Meebosch, Roelagerbosch en Tempelbosch ten O. en de Vosseberg en ’t Schot ten Z.O. van Ter Apel. Toeristische attracties in de gemeente zijn ook de vestingstad Bourtange, het klooster te Ter Apel en het ontspanningsoord met zwembad te Barlage bij Vlagtwedde (27 ha).

2. Voormalig esdorp in de gelijknamige gemeente in Westerwolde aan de Ruiten-Aa tussen het Mussel-Aakanaal en het RuitenAakanaal. Ten O. ervan ligt het gebied Vlagtwedderbarlage, in het verlengde van het dorp aan de zuidoostzijde Vlagtwedder-Veldhuis.

De hervormde kerk is een langgerekte geheel bepleisterde kerk met een schip uit mogelijk de 13de eeuw en een 16de-eeuws koor. Het interieur wordt overdekt door gotische kruisribgewelven. De toren is uit 1856.

In de 14de eeuw Vlachtwede en Flachwide, samengesteld uitflacht = wat dooreengestrengeld is en widu = hout, struikgewas.

Schimpnaam voor de inwoners: Diksteerten.

Lit.: C.J. en R.M.A. Wegman, Het kerspel Vlagtwedde (Zutphen 1993); J.H. Kwak (red.), Onder de Clockslach van Vlachtwedde (Scheemda 1985); J.R. Bruning en R. Kraal, Vlagtwedde in oude ansichten (Zaltbommel 1978).

< >