Tonco (Groningen 1745 - Groningen 1802) en Jan (Groningen 1747 - Groningen 1790)
Stiefzonen van H.C. Hoisingh. Van hem erfden ze ook de helft van de papierfabriek ‘De Papiermolen’. Tevens waren ze aandeelhouders in twee Groninger scheepswerven en in de Zaanse walvisvaarderij.
Ook aan het genootschapsleven in Groningen namen ze actief deel. Jan was medeoprichter en Tonco één van de eerste leden van de Vrijmetselaarsloge l’Union Provinciale’. Beiden waren trouwe leden van het Groninger departement van de ‘Oeconomische Tak’ (genootschap tot bevordering van de volkswelvaart; opgericht 1778). Tonco was tevens lid van het geleerdengenootschap '"Pro Excolendo Iure Patrio’. Beide sloten zich vanaf het begin aan bij het patriottische exercitiegenootschap ‘Voor Onze Duurste Panden’. Ook stonden ze ingeschreven in het geboorteprotocol van de doopsgezinde sociëteit van de Oude Vlamingen.
Tonco schreef zich in 1773 in als juridisch kandidaat, met aansluitende promotie, in Groningen aan de Academie. Daarna was hij aldaar als advocaat gevestigd. Hij huwde in 1775 Antonia Forsten, weduwe Lemker van Breda. Uit dit huwelijk kwamen twaalf kinderen voort, waarvan er vier jong overleden. Hij ontplooide ook enige literaire activiteit. Hij schreef gedichten die hij ‘uren achtereen (...) met gevoel en geestdrift’ uit het hoofd voordroeg.
De bewaard gebleven gedichten werden na zijn dood gebundeld en uitgegeven door H.A. Spandaw. In de kring van ‘Pro Excolendo’ wijdde hij regelmatig aandacht aan de bevolkingsstatistiek. In 1786-1787 werd hij lid van de commissie die een ‘volksoproeping’ moest voorbereiden; deze volksraadpleging moest leiden tot voorstellen tot hervorming van het stadsbestuur. Daarmee was hij vermoedelijk de eerste doopsgezinde in de stedelijke politiek. In 1796 werd hij in de eerste Nationale Vergadering gekozen.
Tonco Modderman werd ‘verstandig en bedaard’ genoemd, maar ook ‘achteloos’. Zijn vermogen stelde hem in staat veelvuldig als slordig boekhoudend - geldschieter op te treden. In 1784 verwierf hij voor 30.000 gulden een havezathe onder Eelde en mocht zich sindsdien ‘heer van Oosterbroek’ noemen.
Jan Modderman huwde in 1777 in Utrecht Angélique Esther Elin. In 1784 liet hij de bevolking van Groningen kennismaken met de prille vorderingen van de luchtvaart. Samen met de koopman Gerrit van Olst financierde hij de lancering van een ‘aerostatische luchtbol’ met aan boord een vogeltje.
Getuige één van Tonco’s gedichten moet er tussen beide broers een hechte band hebben bestaan.
[Van der Meer]
Lit.: H. Boonstra en D.F. Kuiken, ‘Ballonvaart in Groningen’ in: Groningen Toen. Uitgave 1985 (Groningen 1985) 24-41: Van der Meer, Patriotten.
