onderzoeksprogramma's

betekenis & definitie

Onderzoeksprogramma’s is een term ingevoerd door Imre Lakatos, ter correctie van Poppers naar zijn inzicht te statische begrip van de eenheid van wetenschap. Popper meende dat de eenheid van wetenschap de theorie was, en dat die gefalsifieerd diende te kunnen worden, enz. Volgens Lakatos gaat het er echter in de wetenschappen complexer aan toe. Onderzoekers werken in gemeenschappen samen aan verschillende theorieën, waarvan er niet een de meest adequate hoeft te zijn (zoals Popper meende). Onderzoeksprogramma's zijn lange tijd progressief, waarmee bedoeld wordt dat ze onderzoekers in staat stellen vele nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen te doen en dynamisch aan de ontwikkeling van hun programma bij te dragen. Op een gegeven moment kan een programma echter uitgeput raken en slagen onderzoekers er niet meer in er stimulans voor nieuwe ontdekkingen aan te ontlenen. Het onderzoeksprogramma heet dan gedegenereerd. Onderzoekers zullen dan op zoek gaan naar nieuwe onderzoeksprogramma's. Lakatos biedt met deze formulering een dynamischer model van wetenschapsontwikkeling dan Thomas Kuhn.