een in de natuur voorkomende stof van bijna zuivere kiezelaarde, welke de glasmakers steeds hebben getracht na te maken. Daar kiezelaarde slechts bij zeer hoge temperaturen smelt is het voor de praktijk van het glasmaken onbruikbaar.
In de middeleeuwen bestaat de bewerking voornamelijk uit het slijpen tot bollen en facetten, al of niet gevat in goudsmeedwerk als versiering van kruisen e.d. Uitgaande van de in de 15de eeuw in Italië ontstane gemmenbewerking werd aldaar een ongekende techniek, zowel in hoge als in diepe snede voor bokalen, schalen enz. ontwikkeld, welke techniek ook ten noorden van de Alpen (Wenen en Traag) door Italiaanse en Duitse kunstenaars werd beoefend.
