Dit dorpstype bestaat uit een langgerekte bebouwing langs hogere natuurlijke ruggen, dijken, wegen of waterwegen. Meestal wordt de oorsprong van dit dorpstype gezocht in kolonistennederzettingen, daterend uit de Middeleeuwen en de nieuwe tijd.
De kolonisten vestigden zich op een relatief gemakkelijk toegankelijke strook grond of op een dijk, van waaruit de ontginning van het nieuwe gebied individueel ter hand werd genomen. Ieder kreeg een stuk grond van een zekere breedte toegewezen, die, te beginnen bij de woning, naar achteren toe kon worden ontgonnen, tot de grens van het kerspel was bereikt. Hierdoor ontstond het bekende langgerekte verkavelingstype, dat men in Gron. opstrekkende heerden noemt.S. herkent men ook nu nog aan het veelal ontbreken van een eigenlijke dorpskern. Vb. van s. vindt men in Ned. o.a. in de veengebieden en op de lage kleigronden van Friesl., Gron. en de beide Hollanden. De dorpen in de Gron. Veenkoloniën vertonen in hun hedendaagse verschijning een grote overeenkomst met dit type. Hun ontstaanswijze was echter belangrijk anders dan die van de s.