Ikonen Lexicon

Karin Braamhorst (2004)

Gepubliceerd op 01-03-2017

Agnes

betekenis & definitie

Agnes is een christelijke heilige en maagdelijke martelares, een van de eerste die door de kerk werd vereerd. Ze leefde in Rome ten tijde van de vervolgingen onder Diocletianus. Haar verhaal wordt verteld in de Legenda Aurea.

Agnes werd het hof gemaakt door de zoon van de prefect van Rome maar zij wees hem af, zeggende dat ze al verloofd was met haar hemelse bruidegom. De jongeman werd ziek van liefdesverdriet en toen dat ter ore van zijn vader kwam, liet deze Agnes bij zich komen. Hij hoorde dat zij een christen was en dwong haar om aan de Romeinse goden te offeren, anders zou ze in een bordeel worden gegooid. Ze werd naakt door de straten van Rome gevoerd, alleen beschermd door haar haar dat op wonderbaarlijke wijze was gegroeid tot het haar hele lichaam verhulde. In het bordeel verscheen er een engel die Agnes met een schitterend licht omhulde dat haar lichaam afschermde voor de blikken van anderen. Toen een man kwam om Agnes te onteren, werd hij gedood door een duivel. Agnes werd vervolgens weggeleid om als een heks verbrand te worden maar de vlammen lieten haar ongedeerd; in plaats van Agnes werden haar beulen verbrand. Uiteindelijk werd ze onthoofd. Op iconen wordt ze alleen, maar ook wel in het gezelschap van andere maagdelijke martelaren afgebeeld, zoals Agatha en Catharina van Alexandrië. Het thema van de maagd die in een bordeel wordt gegooid komt waarschijnlijk voort uit de Romeinse wet die de executie van maagden verbiedt; daarom werden ze eerst onteerd voordat ze ter dood werden gebracht.