Vrijwel alle mensen ontkennen dat zij iets gedaan hebben als een bekentenis hun belang te ernstig zou schaden. Veel mensen ontkennen hun justitieverleden, hun drankprobleem of het feit dat hun opa bij de NSB was. Zij beseffen dat een bekentenis hun belang zou schaden. In politiekringen is bovendien algemeen bekend dat het in veel situaties verstandig en slim is om altijd te blijven ontkennen. Doorgewinterde criminelen weten dat en handelen ernaar.
In de straatcultuur is een vorm van ontkennen te zien die afwijkt van het dominante patroon: daar ontkennen jongeren óók vaak als het delict duidelijk gezien is. De manier waarop ontkend wordt is het felst bij de Marokkaanse jongens. Jongens in de straatcultuur ontkennen niet alleen, zij beschuldigen ú ervan dat u iets tegen hen hebt. U discrimineert. Een voorbeeld. Laten we ervan uit gaan dat u duidelijk een diefstal of een vernieling hebt gezien. U roept de dader ter verantwoording. Hij ontkent dat hij het gedaan heeft: ‘Hoe kom je erbij? Dat heb ik niet gedaan man, dat waren andere jongens; jullie geven altijd meteen mij / ons de schuld’.
Dan laat u hem met een video-opname zien van het gebeurde. ‘Dat ben ik niet; die video hebben jullie getruuct. Waarom doen jullie dat? Jullie hebben altijd wat tegen mij…. Bemoei je met jezelf man. Pas maar op, ik weet waar je woont’.
U verwacht na een corrigerende opmerking ander gedrag dan dat u krijgt.
Wat u verwacht: de burgerlijke cultuur.
Voorbeeld: “Sorry, u hebt gelijk, we gaan wel ergens anders heen”.
1. U verwacht: “Sorry”.
2. Dat ze toegeven. (u hebt gelijk)
3. Een lichte onderdanigheid, een beetje berouw. Dat maakt dat het ‘echt’ klinkt.
4. U verwacht dat ze u afwisselend ‘oprecht’ aankijken maar ook ‘bedeesd‘ wegkijken.
5. U verwacht ook dat ze begrip tonen voor het feit dat u er last van had (we snappen het wel).
6. U verwacht een verbetering van het gedrag (we gaan weg).
7. En u verwacht eigenlijk dat ze beterschap beloven (we zullen het niet meer doen).
Kortom: U verwacht een verontschuldiging
Wat u krijgt: de straatcultuur.
Voorbeeld: “Sodemieter op, ga een ander zitten te vervelen, we doen helemaal niks. Je zit alleen maar op ons te letten. Heb je wat tegen ons?”
1. Géén sorry.
2. U krijgt een ONTKENNING (we doen niks).
3. Ze schuiven de schuld af. Macho-emotionaliteit. U bent de zeikerd, zij niet. U discrimineert.
4. U krijgt woedend vlammende ogen en priemende vingers.
5. Soms dreigen. (We weten waar je woont. Raak me niet aan).
6. Demonstratief uitdagend juist niét vertrekken. Soms daarna tóch scheldend, (de eer reddend) weggaan.
7. Geen woord over beterschap.
Kortom: U krijgt verontwaardiging
Uit tactisch oogpunt is dit ontkennen buitengewoon onverstandig. De rechter geeft zwaardere straffen en in gewone alledaagse situaties wordt dit ontkennen niet geaccepteerd. Bij veel politiemensen, leraren, conducteurs en burgers wordt door dit straatcultuurgedrag ‘het bloed onder hun nagels’ vandaan gehaald.
Waarom ontkent de jongen? Dat kan een veelheid aan motieven zijn. Bijvoorbeeld dat hij denkt: ‘Jij wil dat ik toegeef, ik ga niet voor jou kruipen, dat gaat je niet lukken, we zullen zien wie het sterkste is’. Of uit schaamte, dat de eer van de familie nog meer aangetast wordt als hij zou bekennen (Kaldenbach, Respect! par. 91 voor een uitgebreide bespreking. Zie ook Straatcultuur.)
