Ik heb vroeger jarenlang gestotterd. Het was in de arme jaren vijftig. Stotteren was een hel voor me. Met de ogen van nu is het verbazend dat er nooit thuis of op school over gesproken is. Mijn basisgevoel was ongeveer zo: Het is gewoon zo, de een heeft dit de ander dat, er zijn nou eenmaal dingen waar je niks aan doen kan, je moet het doen met wat je hebt, leer nou maar berusten in je lot, probeer het leven maar te aanvaarden zoals het is, wees nou maar gelukkig met wat je hebt, je hebt het niet voor het kiezen, etc. Ik denk dat overal ter wereld arme mensen zo leren berusten in nare omstandigheden. De rijken op de wereld plannen hun leven veel meer. Ze kunnen, in zekere mate, hun woning plannen, hun kindertal, hun toekomst, hun uiterlijk, enz. Ze hebben daar ook het geld voor. Hun leven is meer maakbaar. Vanuit die positie wijzen ze de berustende houding soms af als ‘fatalistisch’. Misschien is berusting echter wel de gestolde wijsheid van mensen die weten dat ze toch niets aan hun leven kunnen veranderen.
Die berusting kan ook een religieus tintje krijgen. Ieder huisje heeft nou eenmaal zijn kruisje; je moet het doen met wat God je gegeven heeft; Insjallah als God het wil; niet klagen maar dragen en bidden om kracht.
