Vrijwel alle mensen kijken met nostalgie terug op de landschappen, de geuren, de vriendschappen, etc. van hun jeugd. Migranten kunnen hun herkomstland nog lang hun ‘eigen’ land noemen. Allochtone jongeren kunnen het hebben over ‘teruggaan naar hun land’, ook als ze hier geboren zijn. Dat taalgebruik is een heimwee verschijnsel. Het voelt zo, maar het is niet de werkelijkheid. Jonge Turken kunnen Turkije hun eigen land noemen, of Ghanezen Ghana, maar voor de tweede en derde generatie is Néderland cultureel (dus qua leefstijl, opvattingen, e.d.) het ‘eigen land’ geworden. De meesten zouden onmogelijk nog kunnen aarden in Turkije of Ghana. Ze zijn met vrijwel al hun vezels cultureel Nederlander geworden.
De vraag: ‘Hoe doen ze dat in jouw land’ kan schadelijk zijn omdat die de illusie-identiteit sterker maakt. Om dat te vermijden, vraag liever: ‘Hoe gaan dat soort dingen in Ghana?’.
Soms maken migranten een onderscheid tussen hun moederland (waar de gevoelsbanden liggen) en hun vaderland (waar ze nu wonen). Dat is een realistische stap vooruit. Nederland gaat dan, ook in het bewustzijn, steeds meer hun eigen land worden.
