Geschiedenis Lexicon

H.W.J. Volmuller (1981)

Gepubliceerd op 03-08-2020

Filips II

betekenis & definitie

koning van Spanje (1556—98), *21.5.1527 Valladolid, ✝ 13.9.1598 in het Escorial; zoon van keizer Karel v en Isabella van Portugal; gehuwd met resp. Maria van Portugal (moeder van Don Carlos).

Mary Tudor (kinderloos), Elizabeth van Valois (twee dochters, o.m. Isabella) en Anna van Oostenrijk (moeder van Filips III). Beheerste het politieke toneel van Europa en vormde een voortdurende bedreiging van Frankrijk en Engeland. Devoot katholiek; zag als zijn taak het uitroeien der ketters en het vestigen van het absolutisme; nauwgezet, vlijtig, plichtsgetrouw, maar achterdochtig, onbetrouwbaar en hardvochtig (ook tegenover zijn ongelukkige zoon Don Carlos); aarzelde lang met beslissingen, waardoor een eindelijk genomen besluit niet meer op de situatie paste; meende alles zelf te kunnen, bereikte niets: Don Juan versloeg 1571 de Turken bij Lepanto, maar veroverde niets; nam deel aan de burgeroorlog in Frankrijk zonder succes; kon de opstand in de Nederlanden niet bedwingen (→ Tachtigjarige Oorlog); de→ Armada van 1588 tegen Engeland ging ten onder. Zijn buitenlandse politiek terwille van zijn contrareformatorische idealen ging de economische kracht van Spanje ver te boven: het beleefde onder hem driemaal een staatsbankroet, de handel kwam in handen van Engelsen en Nederlanders. Filips liet zich in de Nederlanden opvolgen door de → aartshertogen. Ondanks zijn tekortkomingen door de Spanjaarden als een van hun grootste koningen beschouwd (bijnaam De Wijze).Litt.: L.Pfandl, Philips II (1938: Du. standaardwerk); W.T.Walsh. Philips ii (1938); R.Trevor Davies, The golden century of Spain (2e dr. 1954); C.Petrie. Philip of Spain (1963); J.Lynch. Spain under the Habsburgers I (1964): M.Fernandez Alvarez, Politica mundial de Carlos v y Felipe II (1966); C.J.Cadoux, Philip of Spain and the Netherlands (z.j.); E.Grierson, The fatal inheritance: Philips II and the Spanish Netherlands (1969): V.Vasquez de Prada. Filips II (1975); H.Cubitt. Filips II (1977).