Geschiedenis Lexicon

H.W.J. Volmuller (1981)

Gepubliceerd op 03-08-2020

Eeuwig Edict

betekenis & definitie

in de geschiedenis van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden term voor een drietal overeenkomsten en besluiten:

1. (ook: Vrede van de hertog van Aarschot of Vrede der priesters). Tijdens de Tachtigjarige Oorlog de overeenkomst 12.2.1577, gesloten tussen de landvoogd Don Juan en de Staten-Generaal, waarbij de landvoogd de Pacificatie van Gent (→ Gent, Pacificatie van) erkende en beloofde de Spaanse troepen te laten vertrekken; de Staten erkenden hem als landvoogd en beloofden f 600.000,- op te brengen tot betaling van de Spaanse en Italiaanse troepen en de koning trouw te blijven. De rooms-katholieke godsdienst zou echter in alles en overal gehandhaafd worden (hetgeen in strijd was met de Pacificatie van Gent, zodat onmiddellijk moeilijkheden met Holland en Zeeland ontstonden).
2. Besluit van de Staten van Holland 5.8.1667, waarbij het stadhouderschap in Holland werd afgeschaft en Holland de overige gewesten zou verzoeken te besluiten, dat het kapitein-admiraal-generaalschap onverenigbaar zou zijn met het stadhouderschap in enige provincie. De andere gewesten aanvaardden dit Eeuwig Edict 31.5.1670 bij de Akte van → Harmonie; 1672 ingetrokken.
3. Mercantilistische maatregelen in de Zuidelijke Nederlanden. 1.4.1699 afgekondigd door Bergeyck, minister van Maximiliaan Emanuel van Beieren: de maatregelen verboden de invoer van laken. lijnwaad en katoenen stoffen en de uitvoer van wol.

Litt. P.Gcyl, De wording van het Eeuwig Edict (Ned. Hist. bladen n , 1939).