Geschiedenis Lexicon

H.W.J. Volmuller (1981)

Gepubliceerd op 03-08-2020

Continentaal stelsel

betekenis & definitie

complex van Franse economische maatregelen, genomen vanaf 1806 om Engeland economisch te vernietigen. Het begin was dat, krachtens het Decreet van Berlijn (nov. 1806), alle Engelse eigendommen werden onteigend en blokkade werd afgekondigd van de Britse eilanden, waarmee correspondentie en handel werden verboden.

In okt. 1810 gelastte het Decreet van Fontainebleau verbranding van de Engelse contrabande. Het Continentaal stelsel stimuleerde wel de continentale industrie, maar bracht veel commercieel verval en armoede. Engeland zocht compensatie door grootscheepse smokkel en andere afzetgebieden. Het voornaamste politieke en militaire gevolg van het Continentaal stelsel was dat het Napoleon dwong tot beheersing van het hele continent. Voor Nederland is het gevolg van het Continentaal stelsel geweest, dat het van een zeevarende een landmogendheid werd, waardoor aan het overwicht van de zeeprovincien, die tijdens de Republiek zo'n grote rol hadden gespeeld, een einde kwam. De landgewesten met hun nijverheid en landbouw wonnen aan betekenis, waardoor de grondslag werd gelegd voor een nieuwe economische structuur.Litt. W.P.Sautijn Kluit, Gesch. en invloed van het continentaal stelsel op de staatk. en maatsch. toestand in Europa (1863); P.Hoekstra, Thirty-seven years of Holland-American relations 1803—1840 (1916); B.de Jouvenel. Napoléon et l’économie dirigée (1942); I.J.Brugmans. Paardenkracht en Mensenmacht (1961).