Germanismen in het Nederlands

Dr. S. Theissen (1978)

Gepubliceerd op 11-06-2020

Opgave

betekenis & definitie

‘...op dit ogenblik stelt het secundair wegennet de Minister van Openbare Werken voor een enorme opgave.' {Het Volk, 12.10.72, p. 9)

De meeste puristen beschouwen opgave in deze zin als een germanisme (D. ‘Aufgabe’) voor ‘taak’. Ook Van Dale en Koenen aanvaarden opgave slechts in de volgende betekenissen:
1.het opgeven van bepaalde gegevens, bijv. prijsopgave;
2.hetgeen opgegeven wordt: een opgave van hetgeen vermist wordt;
3.op te lossen vraagstuk; rekenkundige opgaven.
Eigenaardig genoeg maakten deze woordenboeken tot aan het
eind van de jaren '20 geen bezwaar tegen het ‘germanisme’ en de andere woordenboeken, zoals Verschueren, Kramers, Weijnen en Jansonius beschouwen ook nu nog opgave (‘taak’) als correct Nederlands.
In ieder geval wordt dit germanisme vaak gebruikt, weliswaar vaker in de Vlaamse pers dan in de Nederlandse, maar ook in het Noorden mag men het gerust als ingeburgerd beschouwen. Het werd zelfs in de Troonrede van 1970 gebruikt:

‘De moeilijke opgave om de wetgeving aan te passen aan...’

In de sporttaal, waar men opgave (‘taak’) vaak zal tegenkomen, vindt men ook soms nog een andere germanistische betekenis van opgave, nl. ‘het staken, het opgeven’, die Van Dale als enige vermeldt en afkeurt:

‘Ik vind dat Guimard na zijn opgave in de Tour flink teruggekomen is op het einde van het seizoen.’ (Het Laatste Nieuws, 9.10.72.p. 19)