Maken

betekenis & definitie

In de volgende uitdrukkingen wordt het gebruik van maken door sommige puristen als een germanisme (D. ‘machen’) afgekeurd:

a.Koffie maken
In het Noorden kan dit een germanisme zijn (al zegt het Duits naast ‘Kaffee machen’ ook vaak ‘Kaffee kochen’); in het Zuiden is het waarschijnlijk een gallicisme (Frans: ‘faire du café’). In de woordenboeken heeft dit gebruik van maken geen succes gehad. Het is ook nog lang niet ingeburgerd.

b.Bedden maken
Tegen dit gebruik van maken wordt minder bezwaar gemaakt: het WNT en Koenen beschouwen het als correct Nederlands. Volgens Van Dale is het Zuidnederlands. Het zou inderdaad een gallicisme kunnen zijn (Frans: ‘faire les lits’). In ieder geval vinden de meeste woordenboeken het niet gebruikelijk genoeg om het op te nemen.

c.Een bezoek maken
Dit kan evengoed een contaminatie zijn van ‘een bezoek brengen’ en ‘een visite maken’ als een germanisme. Wat er ook van zij, een bezoek maken heeft geen enkel succes gehad: behalve in het WNT (1913) vindt men het in geen enkel woordenboek. Men zal het ook in de praktijk niet vaak tegenkomen.

d.Hoeveel maakt dat?
Dit gebruik van maken wordt nu door heel wat woordenboeken (Van Dale, Verschueren, Van Gelderen, Jansonius) als correct beschouwd: ‘acht cn tien maakt achttien’ (Van Dale); ‘dit maakt 35 gulden bij elkaar’ (Jansonius).

e.Dat maakt niets (‘dat is niet van belang’)
Deze uitdrukking is helemaal in onbruik geraakt. Ze staat ook in geen enkel woordenboek.