-bestendig(heid)

betekenis & definitie

In het Nederlands betekent bestendig ‘duurzaam’, ‘blijvend’, bijv. ‘een bestendige kleur’, ‘bestendig weer'. Soms wordt het echter in navolging van het Duits (‘-beständig(keit)’) als tweede lid van een samenstelling gebruikt, vooral in technische woorden, zoals in corrosie-, hitte-, kras-, licht-, roest-, schok-, slijt-, vocht-, vorst-, vuur-, warmte-, water-, weer-, zoutwater-, zuurbestendig.

Sommige daarvan kan men elke dag in de kranten (vooral in het Noorden) tegenkomen:

‘...een hoog hittebestendig bindmiddel...’ (Elseviers Magazine, 2.12.72, p. 143)

‘...schokbestendig thermoplastisch materiaal...’ (Elseviers Magazine, 25.11.72, p. 201)

(Van materiaal voor een zwembad) ‘vorstbestendig, zuurbestendig en kleurecht’ (Elseviers Magazine, 18.11.72, p. 45)

‘...zoutwaterbestendige rally-band...’ (Elseviers Magazine, 2.12. 72, p. 13)

Samenstellingen met het substantief bestendigheid, zoals de volgende, zal men slechts sporadisch aantreffen:

‘Versterkerstations en districtscentrales voor de telefoon- en telexdienst staan nog steeds in glazen huizen zonder enige bescherming of schokbestendigheid.' (Elseviers Magazine, 25.11.72. p. 133)

Alle puristen keuren deze samenstellingen af. Ook Koenen en Van Dale geven de voorkeur aan ‘bestand tegen’ of aan een samenstelling met ‘-vast’. De andere woordenboeken (behalve Jansonius, die de meeste ervan vermeldt) vinden het niet eens de moeite waard om deze woorden op te nemen, die bijna uitsluitend in technische reclametaal voorkomen. Nochtans is het type zelf nogal produktief. De frequentste samenstelling met bestendig schijnt hitte- te zijn.