Germanismen in het Nederlands

Dr. S. Theissen (1978)

Gepubliceerd op 11-06-2020

-bereik

betekenis & definitie

Samenstellingen met bereik-, zoals a. meetbereik, b. vaarbereik, c. vliegbereik, worden door sommigen afgekeurd als germanismen (D. ‘Meß-, Fahr-, Flugbereich’) voor a. ‘meetgebied’, b. c. ‘actieradius’. Volgens de puristen zou bereik alleen voorkomen in verbinding met een voorzetsel: ‘binnen, buiten bereik van’.

Meetbereik vindt men sinds de jaren ’30; vaarbereik en vliegbereik sinds de jaren ’40.

Meetbereik behoort tot een te specialistisch taalgebruik, om in de algemene taal te kunnen doordringen. Sommige woordenboeken hebben het niet eens opgenomen. Van Dale en Weijnen beschouwen het als een germanisme. De vertaalwoordenboeken Van Gelderen en Jansonius vermelden het echter zonder verdere aantekening.

Vaar bereik heeft nog minder succes gehad: men vindt het nu nog slechts in Koenen en Van Gelderen.

Vliegbereik is het enige dat op weg te zijn schijnt om ingeburgerd te worden; het staat ook in bijna al de woordenboeken. Slechts Van Dale beschouwt het nog als een germanisme.