eigenlijk eene openbare kennisgeving, bij dc Romeinen een magistraal besluit, dat ter algemeene kennis werd gebracht, inzonderheid uitgaande van de pretoren, die daarbij bekend maakten welk richtsnoer zij dachten te volgen in de uitoefening van hun ambt. Hieruit ontwikkelde zich eene belangrijke rechtsbron, waaruit keizer Adriaan 131 v.
Chr. door Salvius Julianus het zoogenaamde Eeu-wig Edict (Edichtm perpetuum) liet opstellen, dat later de grondslag werd voor het Corpis Juris van Justinianus. Een ander Eeuwig Edict werd 1611 uitgevaardigd door aartshertog Albertus van Oostenrijk en Izabella, om in hunne staten tot richtsnoer te strekken bii de rechtsbedeeling. Doch het voor ons belangrijkste Eeuwig Edict is dat, hetwelk in December 1667 door den raadpensionaris de Witt doorgedreven en door de provincie Holland uitgevaardigd werd, houdende, dat de waardigheid van kapitein-generaal voor altijd met die van stadhouder onvereenigbaar zoude zijn. Op die wijze werd het gezag der prinsen van Oranje aanmerkelijk beperkt; doch dit E. werd ook een der voornaamste oorzaken van den 's Gravenhage eeuwig schandvlekkenden moord, op de De Witten gepleegd.
Andere merkwaardige Edicten zijn :
E. van Milaan, waarbij keizer Constantijn (313) de christelijke godsdienst verhief tot Staats-religie.
E. van Unie, in 405 uitgevaardigd door Honorins tegen de Donatislen en Manicheên.
E. der duels, twee edicten, in Frankrijk uitgevaardigd (1679 en 1723) tegen de tweegevechten.
En het meestbekende is voorzeker :
E. van Nantes, waarbij Hendrik IV van Frankrijk in 1598 aan de Hugenoten vrijheid van geweten, vrije uitoefening van godsdienst en benoembaarheid tot ambten en openbare bedieningen verleende,doch welk E. na zijnen dood op velerlei wijze werd geschonden, totdat het 1685 door Lodewijk XIV werd herroepen, waarop de vervolgingen tegen de Protestanten in Frankrijk weder aanvingen, waaraan velen zich onttrokken door de vlucht te nemen en eene wijkplaats te zoeken in andere landen, vooral ook in de Nederlanden ; vandaar de fransch-protestantsche gemeenten in ons land.
Wijders verdienen nog melding :
E. van Nemours, de schikking, die 7 Juli 1585 werd getroffen tusschen Hendrik III van Frankrijk en de Ligue.
Edictum Rolharis van 643, het oudste bestanddeel der Leges Longobardum.
E. van Crémieux,. waarbij 1536 in Frankrijk de rechtsmacht werd geregeld van de baljuws, enz.
E. van Chuteaubrianl, in Frankrijk, 1551, tegen de Calvinisten.
E. van Romorantin, 1560, waardoor Frankrijk verschoond bleef van de invoering der inquisitie.
E. van Pacificatie, onder dezen naam werden in de 16e eeuw verscheidene edicten in Frankrijk uitgevaardigd, om een einde te maken aan de godsdienst-oorlogen: het vermaardste is het E. van Nantes (zie hierboven).
