Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 21-10-2021

Branicki

betekenis & definitie

(Jan Clemeus), poolsch groot-hetman der kroon, geb. 1688, uit een oud-adellijk poolsch geslacht, beroemd door zijne vaderlandsliefde,plaatste zich aan het hoofd der verschillende confederatien tegen August II en August III; stond na den dood van laatstgen. als eerste senator en opperbevelhebber des legers aan het hoofd der republikeinsche partij, die ondersteund werd door Frankrijk, doch die het onderspit moest delven voor de russische partij, waarop B. met verbeurdverklaring van zijne goederen werd gebannen (1764). Onder zijn zwager Poniatowsky kreeg hij zijne goederen terug, ging stil leven op zijn kasteel Bialystok, dat hij in een klein Versailles herschiep, en stierf 9 Oct. 1771.

(Xawery), eigentlijk Branecki, gesproten uit eene familie zonder eeuigerlei aanzien of beteekenis, tot poolsch groot-hetman der kroon opgeklommen, veranderde dee in zijnen naam iueene i, om te doen gelooven dat hij een afstammeling was der adellijke familie B., verkocht zich aan Rusland, voerde bevel over de koninkl. armee tegen de confederatie van Bar, verzette zich tegen de constitutie van 1791, en baande door zijn verraad den weg tot de verbrokkeling van Polen. In 1794 voor de nationale vergadering ingedaagd, weigerde hij te verschijnen, maar vlugtte naar Rusland, waar hij met gunsten overladen werd en 1819 stierf in de hem geschonkene heerlijkheid Bialocerkiew.

< >