In moerassen zijn naast natuurkundige vondsten zéér bijzondere ontdekkingen gedaan betreffende onze cultuurgeschiedenis van enige honderden jaren geleden grotendeels uit de zogenaamde ijzertijd. Behalve veenmummies werden er in een groot deel van Noord-Europa sieraden, muzieldnstrumenten, ploegen en beelden, prachtig bewerkte haarstukken en kleding gevonden.
De vondsten waren waarschijnlijk offergaven; zij hadden verschillende betekenis. Zo waren er gaven voor een goede oogst; dit kunnen goederen zijn, maar ook een vrijwillig mensenoffer. Gaven aan de goden voor een oorlogsoverwinning waren meestal veroverde goederen maar soms ook krijgsgevangenen. Echter ook overtreding van wetten en zeden bracht terechtstellingen mee.' De Noord-Duitse volkskundige Alfred Dieck noemt het moeras 'het oorkondenboek' der cultuurgeschiedenis. Het is onmogelijk de honderden vondsten in Nederland, Duitsland en Denemarken te beschrijven of te vermelden. Drie vondsten, die van Tollund in Denemarken, Windeby in Noord-Duitsland en Yde in Nederland worden hierna beschreven.
