Funerair Lexicon

H.L.Kok (2002)

Gepubliceerd op 31-05-2017

Rouwkleding

betekenis & definitie

De vraag waarom men zich bij een sterfgeval anders gaat kleden en eventueel het gelaat bedekt met een sluier, kan men niet afdoen met het gezegde dat het zo netjes staat en dat men zo zijn droefheid toont. Ook primitieve volkeren, die van het begrip mode weinig weet hebben. verwisselen van kleding zodra zich een sterfgeval heeft voorgedaan.

In Bohemen droegen vroeger degenen die van een begrafenis terugkwamen een masker. Vele begrafenisgebruiken hebben tot doel de aandacht van de vertrekkende ziel af te leiden en daarom zal men in de tijdsspanne tussen sterven en begraven veel zaken anders doen dan men normaal gewend is. Om zich tegen geesten te beveiligen moet men zich aan die geesten gelijk maken, want een ziel vertoeft nooit daar waar reeds geesten zijn. Om zich voor die ziel onherkenbaar te maken gaat men zich vermommen. Is men gewoon om lichte kleuren te dragen. dan kleedt men zich nu in het donker of omgekeerd. Natuurvolkeren bedekken of beschilderen zich in de rouwtijd. Advertentie van verhuur van rouwkleding e.d. in het tijdschrift 'Buiten', 31 oktober 1925Overal ter wereld is de rouwplicht voor vrouwen zwaarder dan voor mannen. Behalve het feit dat de vrouw het leven doorgeeft, hetgeen haar uiterst kwetsbaar maakt, is er het feit dat de weduwe zich voorheen offerde. Door een nauwkeurige uitoefening van de rouwgebruiken onttrekt zij zich aan de aandacht van de ziel die haar mist; zij is dan als het ware niet meer aanwezig. In Giethoorn volgde men vroeger de kist met 'ontbloot' gelaat wanneer de stoet over de weg trok, doch men was geheel gesluierd wanneer het vervoer per punter ging en de vrouwen in de boot om de kist waren gezeten. Een vrouw met een witte plooimuts als teken van diepe rouw, BergenEen dergelijk dicht benaderen van het lijk maakte een volledige onherkenbaarheid noodzakelijk. De oorspronkelijke rouwkleur in Europa was wit. Een geest of spook15 ziet men ook altijd als een witte verschijning. De rouwkleur van de Germanen was wit, alsmede die van de Romeinen en Egyptenaren. In 1498 nam Anna van Bretagne na de dood van haar gemaal, Karel viii van Frankrijk, zwart als rouwkleding aan en deze sombere mode vond snel navolging. Daarvóór rouwde de Franse koningin in het bruin, de koning in het purper en het volk in het wit. Rouwkledij van Friese vrouwen in de 18e en 19e eeuw, o.a. met regenkleed en huikHet is vanzelfsprekend dat er altijd variaties op de rouwkleur zijn geweest. Het is echter wel opmerkelijk dat wit altijd de kleur is gebleven tot afweer van geesten en het tonen van de diepste rouw. In Staphorst geldt wit bij vrouwen nu nog als de diepste graad van rouw. De rouwtijd werd bepaald door de duur die men dacht dat een ziel nodig had om het hiernamaals te bereiken. Was zij daar aangeland, dan had men haar niet meer te vrezen en behoefde men zich niet langer voor haar te verbergen. De vrouw die haar echtgenoot verloren had rouwde overal het langst. De overige rouwtijd was afhankelijk van de graad van verwantschap, doch in boerengemeenschappen, waar men bovendien nog door het vele onderling huwen geen jaar zonder begrafenis was, waren er families die hun gehele leven niet uit de rouw kwamen.Rouwkleding in een rouwstoet te Amsterdam met draagbaar, 1732Rouwkleding in een rouwstoet te Amsterdam met koets, 1732Vrouw in zware rouw, Staphorst, 1999Kind in zware rouw, Staphorst, 1999Burgerechtpaar in rouwkleding in de jaren 1930, Hoorn