Funerair Lexicon

H.L.Kok (2002)

Gepubliceerd op 31-05-2017

Lantaarn drager

betekenis & definitie

Om te voorkomen dat er op ieder uur van de dag en de nacht, in de kerk zowel als op het kerkhof, graven open lagen, gingen steden en provinciën de tijden van begraven regelen bij keur. De daarvoor geldende tijd was vrijwel algemeen vóór drie uur 'smiddags. Op het later begraven werd een boete gesteld; hoe later het tijdstip, hoe hoger de boete.

Het begraven bij avond werd nu deftig. Wie het zich even kon veroorloven liet zich 's avonds of's nachts begraven. Zo lieten de adellijke bewoners van de Groninger borgen zich 's avonds bij fakkellicht door hun pachters naar de kerk dragen. In Holland had men zoveellantaarndragers als er paren achter de koets gingen, en in iedere lantaarn behoorden minstens twee of drie kaarsen te branden. 'Men kiest', schreef op 30 april 173, van Effen, 'niet zelden de avond, die dan door een menigte lantaarnen om welke te dragen een grote menigte van huurlingen vereischt wordt, wordt verlicht'.' Lantaarn- en fakkeldragers bij een avondbegrafenis van generaal De Maillebois, 17e eeuwZo'n grote verlichte stoet in het donker was een imponerend schouwspel. Voor de huur van veertien lantarens werd in 1694 bij een Amsterdamse begrafenis zesenvijftig gulden uitgegeven, de kosten van de kerkboete niet meegerekend. In 1661 verbood Amsterdam het begraven bij avond en nacht, doch in 1679 werd het weer officieel toegestaan, mits niet meer dan vierentwintig personen de baar volgden. In de achttiende eeuw waren de avondbegrafenissen algemeen en gebruikte men dikwijls in plaats van lantarens, fakkels. Bij het verbod tot begraven in de kerken per 1 januari 1829, waren avondbegrafenissen voorbij. Een uitvloeisel van het begraven bij avond was dat nadien bij eerste klas begrafenissen, zowel de lijkkoets als de volgkoetsen overdag brandende lantarens hadden, dit in tegenstelling tot de lagere klassen van uitvaart.