Een instrument dat voorkomt in de dodendans. In Holbeins (1497-1543) dodendans bespeelt de dood de xylofoon. Het instrument wordt voor het eerst vermeld in 1511 onder de volksnaam 'hülzig glechter' d.w.z. houten lach, een naam geïnspireerd door de droge lelank van het instrument.
De xylofoon wordt gerekend tot de eenvoudige instrumenten en werd in de (oude) praktijk bespeeld door boeren en zwervende muzikanten, ongeletterden met een zeer lage status. De droge klank roept associaties op met de beenderen van een dode. De dood bespeelt 'de houten lach' meestal met een knook (doodsbeen). In een afbeelding van de dodendans van Jakob von Wyl uit ca 1615 in het Jezuïetencollege te Luzern, bespeelt de dood een xylofoon waarvan de houten staven vervangen zijn door dijbeenderen. De macht van de dood wordt hier op een lugubere wijze duidelijk. Hier is de houten lach werkelijk een hels instrument. In het muziekstuk de 'Danse Macabre' van Camille Saint Saëns (1874) hoort men duidelijk de droge doffe klank van de xylofoon van doodsbeenderen. De xylofoon stamt oorspronkelijk uit Azië en kwam via Oost-Europa in de West-Europese cultuur. zie ook: dodendans.
