Funerair Lexicon

H.L.Kok (2002)

Gepubliceerd op 31-05-2017

Haarkam

betekenis & definitie

Beschik een bad voor wie gestorven is, was hem zijn handen en hoofd, hij zij gekamd en gedroogd, in de kist gelegd, en wens hem een zalige slaap'.

Het wassen van een dode is van oorsprong een reinigingsritueel, dat slechts ten doel had de stoffen of machten die achterblijven of wellicht de dode vijandig gezind waren, onschadelijk te maken. Water is een hindernis die kwade geesten niet kunnen overschrijden. Het uitboenen van een sterfkamer en het reinigen van een geheel sterfhuis zijn hiervan een uitvloeisel. De kam en het mes waarmee de dode voor het laatst gekamd en geschoren was (wanneer het een man betrof), werden aan hem meegegeven, ook al omdat verder gebruik gevaarlijk was. De dood verspreidende kracht was hierop overgegaan en wie zich met een dergelijke kam zou kammen, zou alle haar verliezen. Een in de terp van Hoogeheinturn te Friesland gevonden skelet van een vrouw in een zogenaamde boomkist (ca 300 na Chr.) had behalve een armband ook een benen haarkam naast zich liggen. Tijdens een landelijk onderzoek naar nog bestaande uitvaartrituelen bleek, dat in de Drentse plaats Roden de haarkam nog steeds aan de linkerzijde van het hoofdkussen in de kist werd gelegd. zie ook: animisme.