Michel deMontaigne (1533-1592), filosoof en bestuurder. Bekend geworden door zijn ‘Essays’ (eerste editie 1580, vertaling in Nederlands o.a. Amsterdam, 2001). Zijn ‘Essays’ zijn ‘pogingen’ (essayer) om het leven in al zijn mogelijkheden en onmogelijkheden te beschrijven. Hij schrijft er 107 over o.a. woede, vriendschap, boeken, roem en verstrooiing.
Montaignes filosofie staat in de traditie van de Stoïcijnen en Epicuristen.
Hij pleit voor leren, ontwikkelen en vragen stellen. Op vrije wijze, zonder dwang.
Door om je heen te kijken, ook in de afgrond, ontdek je meer.
Want dat is waar het om gaat: leren om minder ontvankelijk te zijn voor rimpelingen in het leven: verlies, ongeluk en dood. Accepteren wat het leven je brengt en hoe je zelf bent. Iedereen is even dwaas en ijdel, alleen zij die het zien en accepteren hebben er minder last van, leven er ontspannen mee. Hij stelt dat de mens zich maar beter kan verzoenen met zijn onfeilbaarheid, het niet-weten en zijn imperfectie. De afgrond van het niet-weten angstvallig vermijden, is niet realistisch.
Zodoende kan de mens streven naar Eudaimonia: geluk, vreugde en menselijke ontplooiing. Dat ontstaat door vrij te leven van angsten en onverstoorbaar te zijn. Ataraxia: de kunst van de gelijkmoedigheid.
Het is leven is op zichzelf gericht, leven doe je door te leven, het doel is het leven zelf. Vaardigheden belangrijker dan de regels zelf. ‘Oprecht kunnen genieten van je eigen wezen is de hoogste volmaaktheid en grenst aan het goddelijke.’
Montaigne acht de volgende eigenschappen en vaardigheden hoog: nieuwsgierigheid, vriendelijkheid, medeleven, plooibaarheid, welwillendheid, intelligent overdenken en positioneel denken.
Door traag te denken, en niet mee te gaan in de hitsigheid van het moment, ontstaat gematigdheid, rust en gelijkmoedigheid.
