De mens is geïnteresseerd in de bevrediging van behoeften en het minimaliseren van risico. Oftewel: begeerte en angst zijn belangrijke drijfveren.
Wat risico is, heeft Frank Knight goed uitgelegd.1 Risico is een situatie waarbij alle mogelijke uitkomsten bekend zijn. De vraag blijft slechts wat de waarschijnlijkheidsverdeling is van al die uitkomsten. Die frequentie valt empirisch te ontdekken. Of het nu gaat om het opgooien van een munt, of de uitbarstingen van een vulkaan. Dat risico valt allemaal onder de fysica. (Zie: Wetenschap) Onzekerheid is iets heel anders dan risico. Onzekerheid betekent dat je geen idee hebt wat er gaat gebeuren. De mogelijke uitkomsten zijn niet allemaal bekend. Als we daar vragen over willen beantwoorden, bewegen we ons op het terrein van de metafysica, het bovennatuurlijke.In dat verschil tussen risico/fysica en onzekerheid/metafysica zien we het verschil tussen wetenschap en religie. De oude Grieken zeiden: de vraag of het dak van een tempel instort is te beantwoorden aan de hand van kennis van de opleiding van de architect, de kwaliteit van het gebruikte materiaal en de kans op een aardbeving. Allemaal fysica. De vraag of het dak in zal storten als jij eronder staat, bepalen de goden. Dat is metafysica. Tegenwoordig hebben we de gewoonte om oorzakelijk verband en toeval te onderscheiden, maar in toeval geloofden de Grieken niet.
Overigens is de mens niet alleen geïnteresseerd in bevrediging van behoeften en minimaliseren van risico, zo werd Frank Knight nooit moe om uit te leggen aan economen: de mens is ook steeds bezig met het zoeken en vinden van nieuwe behoeften.2 Dat doen we vooral als we samen zijn:
‘On a plus de désirs, plus de besoins, plus de fantaisies quand on est ensemble.’3
1 Frank Knight, Risk, Uncertainty and Profit (1921).
2 Deirdre McCloskey, Bourgeois Dignity. Why Economics Can’t Explain the Modern World (2010).
3 Montesquieu.
