De samenstelling werkbonus ligt zo voor de hand dat je zou denken dat zij allang bestaat. Maar zij staat niet in de woordenboeken en vóór 2003 is zij niet in de dagbladen aangetroffen. Het woord debuteerde op 16 juni 2003 in Het Parool, in een samenvatting van wat er in die week in Vrij Nederland te lezen was:
Vrij Nederland rakelt ‘Het speeltje van Sweder van Wijnbergen’ weer eens op. De vroegere secretaris-generaal van Economische Zaken gelooft heilig in de Belasting-Werkbonus: iedereen met werk én een laag inkomen krijgt een stevig extraatje van de fiscus, oplopend tot de helft van zijn loon. Zo wordt werken voor werklozen interessant, vervallen dure uitkeringen en verdient de schatkist op den duur zijn bonus terug. In Amerika, waar deze bonus Earned Income Tax Credit (EITC) heet, heeft het systeem zich sinds 1975 bewezen.
Een paar weken later dook het woord ook op in de Vlaamse pers. Zo schreef De Standaard op 23 juni: ‘Ook wordt gedacht aan een “werkbonus”, ter vervanging van de inkomensgarantie voor deeltijdse werkers, het belastingkrediet voor lage inkomens.’ In de daaropvolgende maanden is werkbonus vrijwel alleen in de Vlaamse pers gebruikt, doordat het kabinet-Verhofstadt II besloot om daadwerkelijk zo’n fiscale maatregel in te voeren. Maar aan het eind van het jaar werd werkbonus ook weer door de Nederlandse media gebruikt, omdat de linkse partijen hier ook wel iets in zo’n bonus zagen. Zo schreef NRC Handelsblad op 1 oktober 2003:
Gezien de omvang van de publieke sector zijn de verschuivingen die de linkse oppositiepartijen aanbrengen, beperkt. Bepaalde keuzes van het kabinet zijn zeker niet beter dan die van PvdA en GroenLinks en op onderdelen bevatten beide tegenbegrotingen interessante voorstellen. Bijvoorbeeld de invoering van een ‘werkbonus’ (PvdA) die bij GroenLinks earned income tax credit heet, om werken fiscaal aantrekkelijker te maken dan een uitkering ontvangen.
De aanduiding Earned Income Tax Credit (EITC) is niet nieuw in het Nederlands. Daarover lezen we al sinds 1997. Tot nu toe sprak men in dit verband echter van negatieve inkomstenbelasting dan wel van heffingskorting of terugtaks.
