Over de borrel naam rotterdammertje is het nodige te doen geweest. Net als amsterdammertje wordt dit woord gebruikt voor het 'laatste beetje uit de jeneverfles dat in kroegen gratis wordt geschonken in de tijd die de kastelein nodig heeft om een nieuwe fles te openen en bij te vullen'. In 1981 riep de journalist Jim Postma de lezers van Het Vrije Volk tevergeefs op om achter de herkomst van de naam en het gebruik te komen. De herkomst van het gebruik is wel bekend. Het volksgeloof wil dat het on- derste uit de drinkkan geluk geeft, vooral bij het vinden van een partner. Al in de 16de eeuw sprak men in dit verband van kan- nengeluk. Het Frans en Duits kent vergelijkbare namen, die worden genoemd bij flessengeluk.
Waarom het laatste, gratis restje uit de jeneverfles rotterdammertje - of amsterdammertje - wordt genoemd, is niet bekend. Tot nu toe wist men ook niet wanneer deze woorden voor het eerst zijn gevonden, wat theorieën over de herkomst nogal speculatief maakte. Welnu, rotterdammertje is omstreeks 1890 voor het eerst aangetroffen, in een handschrift met Amsterdamse uitdrukkingen van een zekere A.C. de Graaf (zie over dit handschrift bij moppie). De Graaf vermeldt de uitdrukking baas, mag ik het Rottje uitdrinken voor 'mag ik het laatste beetje in de jeneverfles'. Het kan bijna niet anders of rottje is hier een verkorting van rotterdammertje, zoals we dat nu kennen in Rotjeknor, de bijnaam van de havenstad. De benaming amsterdammertje is omstreeks 1955 voor het eerst gesignaleerd, in de Amsterdamse dieventaal. Zoals gezegd weten we niet hoe rotterdammertje een borrel naam werd, maar een verband met de jeneverindustrie in Schiedam, een voorstad van Rotterdam, ligt voor de hand.
Een andere theorie is te vinden bij Jan Oudenaarden, die in 1985 een boekje schreef over het dialect van Rotterdam: In het biljartspel is rotterdammertje een benaming voor het biljarderen, dat is doorstoten, de bal tweemaal raken met de keu, of twee ballen tegelijk raken. Het zal duidelijk zijn, dat dit een mislukte stoot is, die niet meetelt voor de score. Daar biljarten een echte cafésport is, is het niet aannemelijk te veronder- stellen dat de benaming rotterdammertje voor mislukte stoot voor de grap is overgegaan op mislukte borrel, die evenmin meetelt voor de score. Overigens had rotterdammer nog een paar betekenissen die met drank samenhangen: in de wijnhandel werd er vroeger een bepaalde fles mee aangeduid die ook wel langhals werd genoemd. Daarnaast gebruikte men het kortweg voor 'Rotterdammer bier', bier dat in de 17de eeuw een grote reputatie genoot.
